المائدة ١١٨
کپی متن آیه |
---|
إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُکَ وَ إِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَکِيمُ |
ترجمه
المائدة ١١٧ | آیه ١١٨ | المائدة ١١٩ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«إِن تَغْفِرْ لَهُمْ ...»: این شیوه ادب انبیاء با خدا است (نگا: ابراهیم / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۱۶ - ۱۲۰ سوره مائده
- سخن صاحب تفسیر «المنار»، در باره اعتقاد به الوهيت مريم «ع»، در ميان مسيحيان
- نهايت عبوديت و ادب بندگى عیسی «ع»، در پاسخ به خداوند
- فقط علم خداى سبحان معتبر است و علم جز او را، بها و اعتبارى نيست
- بیان حقيقت شهادت، در آیه شریفه: «وَ أنتَ عَلَى كُلِّ شَئٍ شَهِيدٌ»
- نكاتى چند در آیه: «إن تُعَذِّبهُم فَإنَّهُم عِبَادُكَ وَ إن تَغفِر لَهُم فَإنَّكَ أنتَ العَزِيزُ الحَكِيمُ»
- معنای رضایت پروردگار از بنده، و آثار این رضایت
- بحث روایتی: (رواياتى در ذيل آيات گذشته)
- گفتارى پيرامون معناى ادب
- معناى ادب و بيان اختلاف مفهوم آن با اختلاف مقاصد در جوامع مختلف
- مقصود از «وحى تسديدى»، كه خداوند، پیامبران را بر آن اساس ادب کرده
- از آداب انبیاء «ع»، عدم تكلف و استفاده از طيبات و رزق حلال بوده است
- ادب آدم و حوّاء، در دعاى خود، پس از خوردن میوه درخت ممنوعه
- ادب نوح «ع»، در گفتگويش با خداى تعالى، در داستان دعوت فرزندش
- ادب ابراهيم «ع»، در احتجاج با قوم خود، و در دعا و درخواست هايش از خداوند
- درخواست حضرت ابراهيم «ع»، از خداوند، در خصوص سرزمين مكه
- دعاى ديگرى از حضرت ابراهيم «ع»، و ادبى كه در آن رعايت شده
- ادب حضرت اسماعيل «ع»، نسبت به خداوند تعالى
- ادب يعقوب «ع»، در دعا و شکایتش به درگاه پروردگار
- ادب يوسف «ع»، هنگام مکر زنان مصر، در دعایش به درگاه خداوند
- ادب يوسف «ع»، در دعاى ديگرش، در زمانى كه عزيز مصر شده بود
- نمونه هایی از ادب موسى «ع»، در دعاهايش
- نفرين موسى و هارون، درباره فرعون و فرعونيان
- آدابی که موسى «ع»، در نفرین خود، به فرعونيان به کار برده
- نمونه هایی از ادب زیبای حضرت موسى «ع»، در كلام خود
- ادب در دعا و ثناى حضرت شعيب، داود و سليمان «ع»
- ادب در دعاى يونس «ع»، در شكم ماهى
- دعاى حضرت ايّوب و حضرت زكريا «ع»
- وجوه لطيفى از ادب عبوديت عيسى «ع»، در مقام دعا برای نزول مائده
- دعایى بیانگر ادب بندگى پيامبر اکرم «ص» و مؤمنان به آن حضرت
- آدب انبياء «ع»، در گفتگوهاى با قوم خود، و بیان آثار آن
- مقايسه رفتار طاغوت هایی همچون فرعون و نمرود، با رفتار و گفتار انبياء «ع»
- ادب ديگر انبياء «ع»، در معاشرت با مردم و تکذیبگران و دشمنان
- از جمله آداب انبیاء «ع»، نفى امتيازهاى مادى و طبقاتى و بزرگداشت اهل علم و تقواست
- بحث روایتی دیگر
- روایتی از امام حسین «ع»، پیرامون سيره پيامبر اكرم «ص»
- شرح و تفسير روايت مشهور، درباره احوال جسمی و روحى پيامبر «ص»
- روايات ديگرى، در درباره سيره عملى رسول اكرم «ص»
- سخاوت پیامبر «ص»، و توجه ايشان به امر نيازمندان
- رواياتى درباره پاره اى از سیره رسول خدا «ص»، در معاشرت با مردم
- برخی از آداب آن حضرت، در امر نظافت و پاکیزگی
- آداب آن جناب، در سفر
- رواياتى درباره آداب حضرتش، در پوشاك و متعلقات آن
- آداب آن حضرت، در خوردنی ها و آشاميدنى ها
- آداب آن جناب در وضو ساختن و غسل نمودن
- از جمله آداب حضرتش، در نماز و ملحقات آن
- آداب روزه گرفتن آن حضرت
- جمله اى از آداب آن جناب، در قرائت قرآن و دعا
- گفتارى پيرامون بندگى و بنده دارى
- برده گيرى و اسباب آن
- گفتارى چند، پيرامون عفو و مجازات
تفسیر نور (محسن قرائتی)
إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبادُكَ وَ إِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ «118»
(عيسى گفت: خدايا!) اگر عذابشان كنى، پس آنان بندگان تو هستند و اگر آنان را بيامرزى، پس همانا تو خود توانمند و حكيمى.
نکته ها
حضرت عيسى در پاسخ به خداوند كه فرمود: آيا تو به مردم گفتى من و مادرم را خدا بگيرند؟ با جدا كردن خود از مردم و اينكه تنها خداوند مالك آنان است، فرمود: در گرايشهاى شركآلود امّت خود، نقشى نداشته است.
به روايت ابوذر، پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله شبى تا صبح در ركوع و سجود اين آيه را تلاوت مىنمود.
از آن حضرت سؤال كردم چگونه بود كه تا صبح اين آيه را تلاوت فرموديد. حضرت فرمود:
از خداوند طلب شفاعت براى امّتم مىكردم و خداوند سرانجام آن را به من داد و امّتم در صورتى كه شرك نورزند، به آن نائل خواهند شد. «1»
در روايتى ديگر آمده است وقتى حضرت اين آيه را تلاوت فرمود، دستان مبارك را بلند كرده و با حال گريه فرمود: «اللّهم امّتى» وبه امّت خود دعا مىكرد. خداوند جبرئيل را بر حضرت فرستاد و فرمود: «انّا سنرضيك فى امّتك و لا نسوئك» ما تو را خشنود خواهيم كرد و نمىگذاريم ناراحت شوى. «2»
پیام ها
1- انبيا، تسليم پروردگارند. إِنْ تُعَذِّبْهُمْ ... وَ إِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ از كار خدا نمىتوان سؤال كرد: «لا يُسْئَلُ عَمَّا يَفْعَلُ» «3»
«1». تفسير مراغى.
«2». تفسير ابنكثير.
«3». انبياء، 23.
جلد 2 - صفحه 403
2- عذاب ويا آمرزش مشركان بدست خداست. إِنْ تُعَذِّبْهُمْ ... وَ إِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ
3- قهر يا مهر خداوند، بر اساس عزّت و حكمت است. «أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبادُكَ وَ إِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (118)
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 212
إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبادُكَ: اگر عذاب كنى ايشان را به جهت كفر، پس بتحقيق كه ايشان بندگان تواند، و بنده را بر مالك اعتراضى نزيبد، و هر چه فرمايد بر وجه جزا و سزا و به مقتضاى حكمت و مصلحت باشد. در اين تنبيه است بر آنكه آنها مستحق عذابند، زيرا حقيقت معنى آنكه: ايشان بندگان تو و معذلك عبادت غير تو كردند. وَ إِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ: و اگر بيامرزى ايشان را بعد از آنكه تائب شده، ايمان آوردند فَإِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ: پس بدرستى كه تو غالب و قادرى بر ثواب و عقاب. دانا و حكيم در هر چه كنى از عفو و عذاب، يعنى ثواب و عقاب تو بر وجه حكمت و صواب است. پس اگر عذاب كنى، بر وجه عدل؛ و اگر عفو كنى، بر سبيل فضل باشد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبادُكَ وَ إِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (118)
ترجمه
اگر عذاب كنى آنها را پس همانا آنها بندگان تواند و اگر بيامرزى آنها را پس همانا توئى تواناى درست كردار.
تفسير
بندئيكه بوظيفه بندگى عمل ننمود استحقاق عذاب پيدا مىكند و مولى مختار است اگر بخواهد عذاب كند بر طبق استحقاق و عدالت رفتار فرموده و اگر بخواهد عفو فرمايد بمقتضاى كرم و فضل سلوك نموده و قدرت و حكمت با هر دو سازش دارد و انبيا مأذون در شفاعت از كفار نيستند و خداوند وعده عذاب دائم فرموده البته بوعده خود عمل خواهد فرمود ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
إِن تُعَذِّبهُم فَإِنَّهُم عِبادُكَ وَ إِن تَغفِر لَهُم فَإِنَّكَ أَنتَ العَزِيزُ الحَكِيمُ (118)
اگر آنها را معذب فرمايي پس آنها بندگان تو هستند اختيار آنها با تو است و اگر بيامرزي آنها را پس محققا تو عزيز مقتدر و حكيم علي الاطلاقي.
إِن تُعَذِّبهُم البته آنها استحقاق عذاب سخت دارند زيرا معصيتي بالاتر از شرك نيست و بميزان عدل است و كسي را نميرسد در كار تو فضولي كند لا يُسئَلُ عَمّا يَفعَلُ وَ هُم يُسئَلُونَ انبياء آيه 23، فَإِنَّهُم عِبادُكَ
العبد و ما في يده
جلد 6 - صفحه 508
کان لمولاه
مملوك تو، مخلوق تو، مصنوع تو هستند و اختيار ملك با مالك است (صلاح مملكت خويش خسروان دانند).
وَ إِن تَغفِر لَهُم مغفرت شامل حال مؤمن ميشود نسبت بمعاصي صادره از او و اما كافر و مشرك از اينکه موهبت ممنوع هستند إِنَّ اللّهَ لا يَغفِرُ أَن يُشرَكَ بِهِ وَ يَغفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَن يَشاءُ نساء آيه 48.
فَإِنَّكَ أَنتَ العَزِيزُ الحَكِيمُ عزيز بزرگي و تواني و محكم كاريست حكيم موافق حكم و مصالح اگر قابليت مغفرت داشته باشند و موافق با مصلحت باشد ميآمرزد و الا مورد عذاب ميشوند.
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- معتقدان و مدعیان الوهیت عیسى (ع) و مادرش مریم، مستحق عذاب الهى (ان تعذبهم فانهم عبادک)
۲- تمامى انسانها بنده و مملوک خداوند هستند. (ان تعذبهم فانهم عبادک)
۳- مملوکیت مردمان براى خداوند مجوز عذاب مشرکان آنان از سوى خداوند (ان تعذبهم فانهم عبادک)
۴- مشرکان، مستحق عذاب الهى (ان تعذبهم فانهم عبادک)
۵- خداوند، اختیاردار عذاب و آمرزش معتقدان به الوهیت عیسى (ع) و مادرش مریم (ع) است. (ان تعذبهم ... و إن تغفر لهم)
۶- عذاب و نیز آمرزش مشرکان در قیامت در اختیار خداوند و به دست اوست (ان تعذبهم ... و إن تغفر لهم)
۷- عیسى (ع) منزه از هرگونه نقشى در گرایشهاى شرک آلود امت خویش (ان تعذبهم ... و إن تغفر لهم) مسیح (ع) با جداسازى سرنوشت مسیحیان مشرک از سرنوشت خویش با جمله «ان تعذبهم ...» و نه «ان تعذبنا» اشاره به این دارد که وى هیچگونه نقشى در گرایش امت خویش به شرک نداشته است.
۸- عطوفت عیسى (ع)، نسبت به همه مردمان حتى به گمراهان امت خویش* (ان تعذبهم فانهم عبادک و إن تغفر لهم فانک انت العزیز الحکیم)
۹- امکان آمرزش مشرکان، از سوى خداوند (و إن تغفر لهم فانک انت العزیز الحکیم)
۱۰- تنها خداوند، عزیز (توانمندى شکست ناپذیر) و حکیم (بسیار کاردان) است. (فانک انت العزیز الحکیم)
۱۱- عزت و اقتدار خداوند، دلیل امکان آمرزش مشرکان (و إن تغفر لهم فانک انت العزیز الحکیم)
۱۲- تمامى افعال خداوند و حتى آمرزش مشرکان، بر اساس حکمت است. (و إن تغفر لهم فانک انت العزیز الحکیم)
۱۳- عذاب هاى خداوند، برخاسته از عزت و حکمت اوست. (و إن تعذبهم ... فانک انت العزیز الحکیم) جمله «فانک انت ...» همانگونه که جزاى مقدر در «ان تغفر لهم» را بیان کرده است مى تواند به جزاى تقدیرى «ان تعذبهم» نیز نظر داشته باشد در این صورت مفاد آیه این مى شود: هیچ جاى اعتراضى بر خداوند نیست زیرا وى اولا عزیز است و محکوم هیچ حکمى نخواهد شد و ثانیاً حکیم است و افعال وى و ازجمله عذاب و مغفرت بندگان همواره بر اساس حکمت است.
موضوعات مرتبط
- آمرزش: منشأ آمرزش ۵
- اسماء و صفات: حکیم ۱۰ ; عزیز ۱۰
- انسان: عبودیت انسان ۲ ; مملوکیّت انسان ۲، ۳
- خدا: آمرزش خدا ۹ ; اختصاصات خدا ۱۰ ; اختیارات خدا ۵، ۶ ; افعال خدا ۱۲ ; حکمت خدا ۱۲، ۱۳ ; عذاب خدا ۱، ۳، ۴ ; عزت خدا ۱۱، ۱۳ ; قدرت خدا ۱۱ ; مالکیت خدا ۲، ۳ ; منشأ عذاب خدا ۱۳
- عذاب: اهل عذاب ۴ ; منشأ عذاب ۵ ; موجبات عذاب ۱
- عقیده: کیفر عقیده باطل ۱
- عیسى (ع): الوهیت عیسى (ع) ۱، ۵ ; تنزیه عیسى (ع) ۷ ; عطوفت عیسى (ع) ۸ ; عیسى (ع) و گمراهان ۸ ; عیسى (ع) و مسیحیان ۷، ۸
- مریم (ع): الوهیت مریم (ع) ۱، ۵
- مسیحیان: شرک مسیحیان ۷
- مشرکان: آمرزش مشرکان ۶، ۹، ۱۱، ۱۲ ; عذاب مشرکان ۳، ۴، ۶ ; مشرکان در قیامت ۶
منابع