۲۰٬۴۲۸
ویرایش
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
اين وضع ايشان در حال انفراد است، اما وضعشان نسبت به حال اجتماع، آن ها مانند ديدبانانى هستند كه اجتماع خود را به سوى خير سوق مى دهند. يعنى امر به معروف و نهى از منكر نموده، حدود خدایى را حفظ مى نمايند. نه در حال انفراد، نه در حال اجتماع، نه در خلوت و نه در ظاهر، از آن حدود تجاوز نمى كنند. آنگاه با اين كه خداوند در آيه قبل، خودش بشارتشان داده بود، اينك به رسولش دستور مى دهد به اين كه ايشان را بشارت دهد، و اين خود تأكيد را مى رساند، آن هم تأكيد بليغى كه نمى توان حد و مرزى برايش قايل شد. | اين وضع ايشان در حال انفراد است، اما وضعشان نسبت به حال اجتماع، آن ها مانند ديدبانانى هستند كه اجتماع خود را به سوى خير سوق مى دهند. يعنى امر به معروف و نهى از منكر نموده، حدود خدایى را حفظ مى نمايند. نه در حال انفراد، نه در حال اجتماع، نه در خلوت و نه در ظاهر، از آن حدود تجاوز نمى كنند. آنگاه با اين كه خداوند در آيه قبل، خودش بشارتشان داده بود، اينك به رسولش دستور مى دهد به اين كه ايشان را بشارت دهد، و اين خود تأكيد را مى رساند، آن هم تأكيد بليغى كه نمى توان حد و مرزى برايش قايل شد. | ||
از آنچه گذشت، معلوم شد كه | از آنچه گذشت، معلوم شد كه: | ||
اولاً، چه نكته اى در ترتيب اوصاف مذكور از مؤمنان بوده، و اگر اول توبه و عبادت و گردش و ركوع و سجود ايشان را آورده، براى اين است كه اين اوصاف، اوصاف فردى آنان است. لذا اول آن ها را ذكر كرده، بعدا اوصاف اجتماع ايشان را كه ناشى از ايمان آنان است، ذكر نموده، و آن اين است كه مؤمنان با امر به معروف و نهى از منكر، اجتماع صالحى به وجود مى آورند. | |||
آنگاه در خاتمه وصف پسنديده و جميلى را كه ايشان در هر دو حال، يعنى هم در حال انفراد و هم در حال اجتماع دارند، ذكر كرده و آن، اين است كه ايشان حافظ حدود خدايند. و اگر تعبير به «حافظ» كرد، براى اين است كه بفهماند مؤمنان، هم خودشان از حدود خدا تجاوز نمى كنند، و هم نسبت به آن اهتمام و مراقبت دارند. | آنگاه در خاتمه وصف پسنديده و جميلى را كه ايشان در هر دو حال، يعنى هم در حال انفراد و هم در حال اجتماع دارند، ذكر كرده و آن، اين است كه ايشان حافظ حدود خدايند. و اگر تعبير به «حافظ» كرد، براى اين است كه بفهماند مؤمنان، هم خودشان از حدود خدا تجاوز نمى كنند، و هم نسبت به آن اهتمام و مراقبت دارند. | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۹ صفحه ۵۴۰ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۹ صفحه ۵۴۰ </center> | ||
و | و ثانياً، معلوم شد كه: مقصود از «سياحت» - كه در لغت به معناى سير و گردش در زمين است - در اين جا آن معنایى كه با سياق ترتيب مناسب تر است، سير و رفت و آمد در جايگاه هاى عبادت و مساجد است. نه آن معنایى كه بعضى گفته اند كه منظور از آن، روزه گرفتن و يا سياحت در زمين به منظور تفكر در عجائب قدرت خدا و ديدن آثار و ديار امت هاى گذشته و عبرت گرفتن از سرنوشت آنان، و يا منظور از آن، مسافرت جهت طلب علم و يا طلب خصوص احاديث باشد. زيرا اين احتمالات و وجوه، با سياق آيه تناسب ندارد. | ||
اما در مورد وجه اول بايد گفت كه از جهت الفاظ آيه، هيچ دليلى بر آن نيست. بقيه وجوه هم گو اين كه در آيات ديگر سفارش به آن شده، مثلا درباره سير و تفكر در سرنوشت امم گذشته فرموده: «أفَلَم يَسِيرُوا فِى الأرضِ فَيَنظُرُوا كَيفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبلِهِم». | اما در مورد وجه اول بايد گفت كه از جهت الفاظ آيه، هيچ دليلى بر آن نيست. بقيه وجوه هم گو اين كه در آيات ديگر سفارش به آن شده، مثلا درباره سير و تفكر در سرنوشت امم گذشته فرموده: «أفَلَم يَسِيرُوا فِى الأرضِ فَيَنظُرُوا كَيفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبلِهِم». | ||
خط ۲۳: | خط ۲۵: | ||
و درباره سير و سفر براى آموختن علم دين فرموده: «فَلَولَا نَفَرَ مِن كُلّ فِرقَةٍ مِنهُم طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِى الدّين»؛ الا اين كه اگر منظور از «سائحون» يكى از دو وجه فوق باشد، آن لطفى را كه در ترتيب صفات رديف شده هست، از بين مى برد. | و درباره سير و سفر براى آموختن علم دين فرموده: «فَلَولَا نَفَرَ مِن كُلّ فِرقَةٍ مِنهُم طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِى الدّين»؛ الا اين كه اگر منظور از «سائحون» يكى از دو وجه فوق باشد، آن لطفى را كه در ترتيب صفات رديف شده هست، از بين مى برد. | ||
و | و ثالثاً، به دست آمد كه: اين صفات شريفه، صفاتى است كه ايمان مؤمن با آن ها تمام و كامل مى شود و مؤمن با داشتن آن ها، مستوجب وعده قطعى خدا به بهشت و آن بشارت كه خدا و رسول «صلى الله عليه و آله» دادند، مى گردد، و بدين جهت مستوجب می شود كه داشتن اين صفات، ملازم با قيام به حق خدا باشد، و قيام به حق خدا هم باعث مى شود كه خداى تعالى درباره چنين مؤمنى، حقى را كه بر خود واجب كرده و به وعده هایى كه به او داده، وفا كند. | ||
<span id='link298'><span> | <span id='link298'><span> | ||
ویرایش