۲۰٬۳۰۵
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱ بخش۱۳: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←روش عقلا در قانونگذارى
| خط ۵: | خط ۵: | ||
<span id='link179'><span> | <span id='link179'><span> | ||
و اين در حقيقت، امضای روش عقلا در مجتمع انسانى است. می خواهد بفرمايد: اين خوب و بدها، و مصلحت و مفسده ها، و امر و نهى ها، و ثواب و عقاب ها، و مدح و ذم ها و امثال اين ها - كه در نزد عقلا دائر و معتبر است، و اساس قوانين عقلایى است - همچنين، اساس احكام شرعى كه خدا مقنّن آن است، نيز هست. | |||
و اين در حقيقت، امضای روش عقلا در مجتمع انسانى است. می خواهد بفرمايد: اين خوب و بدها، و مصلحت و مفسده ها، و امر و نهى ها، و ثواب و عقاب ها، و مدح و ذم ها و امثال اين ها - كه در نزد عقلا دائر و معتبر است، و اساس | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱ صفحه : ۱۴۸ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱ صفحه : ۱۴۸ </center> | ||
يكى از روش هاى عقلا اين است كه می گويند: هر عملى بايد معلّل به اغراض و مصالحى عقلایى باشد، و گرنه آن عمل نكوهيده و زشت است. يكى ديگر از كارهاى عقلا اين است كه: براى جامعه خود و ادارۀ آن، احكام و قوانينى درست مى كنند. يكى ديگرش اين است كه: پاداش و كيفر، مقرّر می دارند. كار نيك را با پاداش، جزا می دهند، و كار زشت را با كيفر. | يكى از روش هاى عقلا اين است كه می گويند: هر عملى بايد معلّل به اغراض و مصالحى عقلایى باشد، و گرنه آن عمل نكوهيده و زشت است. يكى ديگر از كارهاى عقلا اين است كه: براى جامعه خود و ادارۀ آن، احكام و قوانينى درست مى كنند. يكى ديگرش اين است كه: پاداش و كيفر، مقرّر می دارند. كار نيك را با پاداش، جزا می دهند، و كار زشت را با كيفر. | ||
و همۀ اين ها، معلّل به غرض و مصالحى است، به طوری كه اگر در مورد امرى و يا نهيى از اوامر و نواهى عقلا، خاصيتى كه مايه صلاح اجتماع باشد، رعايت نشده باشد، و اگرهم شده باشد، بر مورد خودش منطبق نباشد، عقلا | و همۀ اين ها، معلّل به غرض و مصالحى است، به طوری كه اگر در مورد امرى و يا نهيى از اوامر و نواهى عقلا، خاصيتى كه مايه صلاح اجتماع باشد، رعايت نشده باشد، و اگرهم شده باشد، بر مورد خودش منطبق نباشد، عقلا به چنين امر و نهيى، اقدام نمى كنند. | ||
كار ديگرى كه عقلا دارند، اين است كه: سنخيّت و سنجش را ميان عمل و جزاى آن رعايت مى كنند. اگر عمل خير باشد، به هر مقدار كه خير است، آن مقدار پاداش می دهند؛ و اگر شرّ باشد، به مقدار شرّيت آن، كيفر مقرر می دارند. كيفری كه از نظر كمّ و كيف، مناسب با آن باشد. | كار ديگرى كه عقلا دارند، اين است كه: سنخيّت و سنجش را ميان عمل و جزاى آن رعايت مى كنند. اگر عمل خير باشد، به هر مقدار كه خير است، آن مقدار پاداش می دهند؛ و اگر شرّ باشد، به مقدار شرّيت آن، كيفر مقرر می دارند. كيفری كه از نظر كمّ و كيف، مناسب با آن باشد. | ||
