۲۰٬۴۲۸
ویرایش
خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
<span id='link56'><span> | <span id='link56'><span> | ||
پس از آنچه در معناى آيه گفتيم، چند امر روشن گرديد: | |||
پس از آنچه در معناى آيه | |||
يكى | * يكى اين كه: | ||
دوم | منظور از «هدايت به سوى حق»، صرف ارائه طريق و نشان دادن راه راست نيست، بلكه منظور از آن ايصال به مطلوب است. چون اين معنا مسلّم و بديهى است كه هر كسى مى تواند بگويد راه حق كدام است، چه اين كه خود گوينده به وسيله غير و يا بالذات راه حق را يافته باشد و يا نيافته باشد، و آيه شريفه، سخن از هدايتى دارد كه كار هر كس نيست. پس معلوم مى شود منظور از آن، صرف نشان دادن راه حق نيست. | ||
* دوم اين كه: | |||
منظور از جمله: «مَن لَا يَهِدِّى إلّا أن يُهدَى»، كسى است كه به خودى خود راه را نمى يابد، و اين دو طايفه را شامل مى شود. يكى آن كسانى را كه اگر هدايت مى شوند، به وسيله غير خود مى شوند و يكى آن كسانى كه اصلا هدايت نمى شوند. نه به خودى خود و نه به وسيله غير، نظير بت ها و خدايان دروغين كه قابليت هدايت به وسيله غير را ندارند. چون جملۀ «إلّا أن يُهدَى»، استثناء از جمله: «مَن لَا يهدى» است، و اين جمله بايد دو طایفه را شامل بشود، تا طايفه هدايت پذير به وسيله غير از آن استثناء شود. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۰ صفحه ۸۳ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۰ صفحه ۸۳ </center> | ||
معناى | ==نقد اقوال برخی از مفسران، در معناى آیه: «أمَّن لَا يَهِدِّى إلّا أن يُهدَى»== | ||
و در جمله : «ان يهدى» فعلى آمده كه حرف «ان» مصدرى بر سرش درآمده ، كه كارش اين است كه به فعل معناى مصدرى مى دهد، و جمله فعليه اى كه اين چنين تاويل به مصدر برود دلالتى بر تحقق ندارد، به خلاف خود مصدر كه به معمولش اضافه شود. | و در جمله : «ان يهدى» فعلى آمده كه حرف «ان» مصدرى بر سرش درآمده ، كه كارش اين است كه به فعل معناى مصدرى مى دهد، و جمله فعليه اى كه اين چنين تاويل به مصدر برود دلالتى بر تحقق ندارد، به خلاف خود مصدر كه به معمولش اضافه شود. | ||
خط ۱۲۷: | خط ۱۳۰: | ||
وجه نادرستى اين تفسير اين است كه آيات مورد بحث در سياق و زمينهاى قرار دارند كه در آن سياق فقط عليه بت پرستان احتجاج شده ، و گفتن اينكه منظور از جمله «من لا يهدى الا ان يهدى» ملائكه و جن و يا رؤساى اضلالگرند جمله را از صلاحيت انطباق بر مورد خارج مى سازد. | وجه نادرستى اين تفسير اين است كه آيات مورد بحث در سياق و زمينهاى قرار دارند كه در آن سياق فقط عليه بت پرستان احتجاج شده ، و گفتن اينكه منظور از جمله «من لا يهدى الا ان يهدى» ملائكه و جن و يا رؤساى اضلالگرند جمله را از صلاحيت انطباق بر مورد خارج مى سازد. | ||
<span id='link58'><span> | <span id='link58'><span> | ||
==هدايت به معناى ايصال به مطلوب، شأن انبياء و ائمه «ع» است == | ==هدايت به معناى ايصال به مطلوب، شأن انبياء و ائمه «ع» است == | ||
مطلب سومى كه از بيان ما در معناى آيه شريفه روشن گرديد اين است كه هدايت به سوى حق اگر به معناى هدايت زبانى نباشد، و بلكه به معناى رساندن به مقصد باشد، كه همين طور هم هست چنين هدايتى كار كسانى است كه خود راه يافته باشند، و اهتدايشان به هدايت كسى ديگر نباشد، و در اهتداء و راه يافتن بين آنان و خداى عزوجل هيچ واسطه اى دخالت نداشته باشد، حال چون امامان يا از همان حين تولد چنين باشند، و يا چون انبياء بعد از گذشتن برهه اى از عمرشان به عنايت خاصى از خداى سبحان به چنين هدايت رسيده باشند. | مطلب سومى كه از بيان ما در معناى آيه شريفه روشن گرديد اين است كه هدايت به سوى حق اگر به معناى هدايت زبانى نباشد، و بلكه به معناى رساندن به مقصد باشد، كه همين طور هم هست چنين هدايتى كار كسانى است كه خود راه يافته باشند، و اهتدايشان به هدايت كسى ديگر نباشد، و در اهتداء و راه يافتن بين آنان و خداى عزوجل هيچ واسطه اى دخالت نداشته باشد، حال چون امامان يا از همان حين تولد چنين باشند، و يا چون انبياء بعد از گذشتن برهه اى از عمرشان به عنايت خاصى از خداى سبحان به چنين هدايت رسيده باشند. |
ویرایش