تفسیر:المیزان جلد۱۲ بخش۳: تفاوت میان نسخه‌ها

«'''وَ قَالَ مُوسى إِن تَكْفُرُوا أَنتُمْ وَ مَن فى الاَرْضِ جَمِيعاً فَإِنَّ اللَّهَ لَغَنىُّ حَمِيدٌ'''»:

بعد از آن كه خداى تعالى در آيه قبل ، دستور مى دهد كه شكر نعمت هايش را بجاى آورند، و به مقتضاى عزت مطلقه اش اعلام مى دارد كه اگر شكرگزار باشند نعمتش را برايشان زياد مى كند، و اگر كفران كنند عذابش شديد است، اينك در اين آيه، سخن موسى را كه از آيه مورد بحث شروع شده و تا آخر آيات مورد بحث ادامه مى يابد بعنوان مثال ايراد مى فرمايد.

و علت اينكه فرمود: «او غنى است، هر چند كه شما و تمامى مردم روى زمين كفر بورزيد»، اين است كه غناى او از هر چيز، ذاتى اوست، و او از شكر كسى بهره مند، و از كفر كسى متضرر نمى شود، بلكه نفع شكر، و ضرر كفر به خود انسان هاى شاكر و كافر بر مى گردد.

و جهت اين كه فرمود: «او در همه اين فرض ها حميد است»، اين است كه حمد، عبارت از اين است كه: حمد كننده، جمال و زيبايى هايى را كه در فعل شخص منعم است اظهار كند، ولى چون افعال خدا از هر جهت زيبا است. پس خداى تعالى جميل، و جمالش هويدا و روشن است، و هيچ چيز نمى توانند آن را پنهان سازد. پس او در هر حال، محمود (حميد) است، خواه حامدى او را به زبان حمد بگويد يا نگويد.

علاوه بر اين، چون هر موجودى با تمامى وجودش او را حمد مى كند حتى كافر نعمت او، همچنان كه فرمود: «و ان من شى ء الا يسبح بحمده». پس او محمود است چه كافران با زبان خود، حمدش بگويند يا نگويند، و تمامى حمدها از آن او است، چه اين كه حامدان در حمد خود، او را قصد كنند و يا غير او را قصد كنند.