الأعراف ٢١
| کپی متن آیه |
|---|
| وَ قَاسَمَهُمَا إِنِّي لَکُمَا لَمِنَ النَّاصِحِينَ |
ترجمه
| الأعراف ٢٠ | آیه ٢١ | الأعراف ٢٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«قَاسَمَ»: سوگند خورد. بارها سوگند خورد. «النَّاصِحِینَ»: خیرخواهان. مخلصان.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۰ - ۲۵ سوره اعراف
- معناى تمكين انسان در زمين، در جمله: «وَ لَقَد مَكَنَّاكُم فِى الأرض»
- سجده ملائكه، بر جميع بنى آدم بوده است
- ابليس با ملائكه بوده، و همه مأمور به سجده شدند
- تكبّر و خودخواهى، سرچشمه تمامى گناهان است
- ملاك برترى در تكوينيات، بستگى دارد به بيشتر بودن عنايات الهى
- كبريا، خاص خداى سبحان است و از غير او، تكبّر پسنديده نيست
- درخواست مهلت ابلیس، از خدای تعالی
- معنای محاصره چهارجانبۀ انسان توسط شيطان، در آیه شریفه
- مراد از «مُخلَصين» و «شاكرين»، كه شيطان نمى تواند ايشان را بفريبد
- مراد از جملۀ «إلَّا أن تَكُونَا مَلَكَين»، در خطاب شیطان به آدم و حواء
- گفتاری در باره شیطان و عمل او
- اشاره به اهمال و قصور مفسران و حقایق دینی و تکوینی مربوط به آن
- چگونگی تصرفات شیطان در ادراك و عواطف انسان
- ولايت شيطان بر آدميان، ولایت در ظلم و گناه است
- خلاصه بحث درباره شيطان و وسوسه های او
- بحث عقلى و قرآنى: (مناظره بين ابليس و ملائكه)
- حکمت آفريدن خلايق و كفارى كه نتيجه خلقتشان، خلود در آتش است، چیست؟
- تكليف بندگان، براى خدا چه سودى دارد؟!
- چرا خداوند انسان را بدون اين كه مكلّف نمايد، كامل نيافريد؟
- تكليف ابليس و ملائكه به سجده بر آدم، براى چه بود؟
- پاسخ به شبهه پنجم و ششم
- جملۀ: «لَا يُسئَلُ عَمَّا يَفعَلُ وَ هُم يُسئَلُونَ»، از نظر فلسفه و برهان و وحى
- بحث های طولانی متكلّمان اشاعره و معتزله، درباره افعال خدا
- جميع احكام عقلى، از فعل خداوند گرفته شده است
- اشكالاتى كه بر رأى اشاعره، در احكام نظری عقل وارد است
- جريان احكام عقلى عملى، در افعال خداى تعالى
- عقل عملى، در جستجوى مصالح و مفاسد و حُسن و قبح افعال در احكام تشريعى
- آيات تأیید کننده جریان عقل نظرى و عقل عملى، در ناحيه پروردگار
- بحث روايتى: (رواياتى ذیل آیات گذشته)
- بهشت آدم، از باغ هاى دنيا بوده است
- ملائكه و شياطين، به تغيير ذات خود قدرت ندارند و به شکل های مختلف در نمی آيند
- بررسی روايات مربوط به كيفيت تصرفات ابلیس، در شعور آدمى
- ماجراى شگفت انگيز گفتگوى حضرت يحيى «ع»، با ابليس
- بررسى گفتگوى ابليس با پيامبران الهى
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ قاسَمَهُما إِنِّي لَكُما لَمِنَ النَّاصِحِينَ «21»
و (شيطان براى آن كه وسوسه‌اش تأثير كند،) براى آن دو سوگند ياد كرد كه به راستى من از خيرخواهان شمايم.
«1». ابراهيم، 22.
«2». شرح مثنوى، ج 5، ص 207.
«3». حجر، 40.
جلد 3 - صفحه 38
نکته ها
حضرت آدم وهمسرش در آغاز به ابليس اعتمادى نداشتند و شيطان براى جلب اعتماد آنها سوگند ياد كرد و بر آن نيز تأكيد نمود. «1» امام رضا عليه السلام فرمود: «آدم و حوّا تا آن زمان سوگند دروغ به خدا را نشنيده بودند و به همين دليل به او اعتماد كردند و از آن درخت خوردند. البتّه اين عمل قبل از نبوّت حضرت آدم بود و نهى تحريمى و گناه كبيره‌اى كه مستحقّ آتش باشد نبوده است». «2» بنابراين اوّلين سوگند دروغ، از شيطان بوده است.
قرآن مى‌فرمايد: «منافقان نيز اهل سوگند دروغ‌اند». «3» و كسى كه پى‌درپى سوگند مى‌خورد، نمى‌تواند لايق رهبرى جامعه نيست. «لا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ» «4»
پیام ها
1- سوگند دروغ، كارى شيطانى است. «قاسَمَهُما»
2- به هر سوگندى نبايد اطمينان كرد. «قاسَمَهُما»
3- دشمن، از اعتقادات و باورهاى ما به نفع خود سود مى‌برد. «قاسَمَهُما»
4- گاهى دشمن با ظاهرى دلسوزانه و ادّعاى خيرخواهى، در اعتقادات ما نفوذ مى‌كند و ضربه مى‌زند. «إِنِّي لَكُما لَمِنَ النَّاصِحِينَ» برادران يوسف نيز براى از بين بردن يوسف و جدا كردن او از پدرشان به ظاهرسازى پرداخته و به او گفتند:
«إِنَّا لَهُ لَناصِحُونَ» «5»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ قاسَمَهُما إِنِّي لَكُما لَمِنَ النَّاصِحِينَ «21»
چون با وجود اين وسوسه آدم در خوردن ميوه آن درخت تأمل مى‌نمود، ابليس پر تلبيس تدبيرى ديگر نمود:
وَ قاسَمَهُما إِنِّي لَكُما لَمِنَ النَّاصِحِينَ: و قسم خورد ابليس آدم و حوا را به درستى كه هر آينه از جمله مخلصين و نصيحت كنندگان شمايم.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ قاسَمَهُما إِنِّي لَكُما لَمِنَ النَّاصِحِينَ «21»
ترجمه
و قسم ياد نمود براى آندو كه من مر شما را هر آينه از نيك خواهانم.
تفسير
شيطان براى حضرت آدم و حوّا قسم بلفظ جلاله ياد نمود كه من خير خواه شمايم و اينكه گفتم اگر شما از آندرخت بخوريد دو ملك ميشويد يا هميشه در بهشت خواهيد بود از روى صدق و نصيحت بوده است ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ قاسَمَهُما إِنِّي لَكُما لَمِنَ النّاصِحِين‌َ «21»
و قسم خورد براي آنها که من از باب نصيحت بشما اينکه پيشنهاد را كردم وَ قاسَمَهُما قاسم از باب مفاعله و لو غالبا طرفيني است ولي در اينجا بمعني اتيان بقسم است براي طرف که متعدي باشد و اينکه مفاد قاسم است و الا نفس قسم فعل لازم است و قسم دروغ که يمين غموسش گويند يكي از گناهان كبيره است و اينکه ملعون علاوه از كذب و قسم دروغ ظلم و فريب و خيانت هم مرتكب شده.
إِنِّي لَكُما لَمِنَ النّاصِحِين‌َ نصيحت ارشاد بامر خير است مقابل خيانت و اضلال و افساد و حضرت آدم هم باور كرد گمان نميبرد که شيطان قسم دروغ بخورد با اينكه اينکه ملعون كافر و مطرود و مرجوم شده و البته از كافر معاند هر گونه معصيتي صدورش بعدي ندارد خذله اللّه تعالي.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 21)- آدم با شنیدن این سخن در فکر فرو رفت، اما شیطان برای این که پنجه‌های وسوسه خود را بیشتر و محکمتر در جان آدم و حوّا فرو برد «سوگندهای شدیدی برای آنها یاد کرد، که من خیرخواه شما هستم»! (وَ قاسَمَهُما إِنِّی لَکُما لَمِنَ النَّاصِحِینَ).
نکات آیه
۱- شیطان با سوگند دروغ و مؤکد خویشتن را از خیرخواهان آدم و حوا قلمداد کرد. (و قاسمهما إنى لکما لمن النصحین) به کارگیرى فعل «قاسم» از باب مفاعله مى تواند براى تأکید باشد. یعنى شیطان با سوگند مؤکد سخنش را به آنان القا کرد.
۲- آدم و همسرش حوا، بى اعتماد به شیطان در نخستین مراحل رویارویى با وى (و قاسمهما إنى لکما لمن النصحین) معمولاً سوگند یاد کردن در مواردى است که طرف مقابل حالت انکار و ناباورى از خود ابراز کند.
۳- سوگند دروغ، شیوه اى شیطانى در فریب دادن دیگران (و قاسمهما إنى لکما لمن النصحین)
۴- سوء استفاده شیطان از خصیصه کمال طلبى و منفعت جویى انسان براى گمراه سازى ایشان (و قاسمهما إنى لکما لمن النصحین)
روایات و احادیث
۵- عن الرضا (ع): ... و لم یکن آدم و حوا شاهدا قبل ذلک من یحلف بالله کاذبا «فدلیهما بغرور» فاکلا م--نها ثقة بیمینه بالله و کان ذلک من آدم ق--بل النبوة و لم یکن ذلک بذنب کب--یر استحق به دخول الن-ار ... .[۱] از امام رضا (ع) روایت شده است: ... آدم و حوا قبل از سوگند ابلیس، قسم دروغ به خداوند را مشاهده نکرده بودند و «ابلیس آنها را با فریب، فرود آورد» و با اعتماد به سوگند ابلیس، از آن درخت خوردند و این کار قبل از نبوت آدم (ع) بود و گناه کبیره اى که بدان مستحق آتش شود نبود ... .
موضوعات مرتبط
- آدم (ع): و ابلیس ۲ ; عصیان آدم (ع) ۵ ; قصه آدم (ع) ۲ ; هبوط آدم (ع) ۵
- ابلیس: و آدم (ع) ۱ ; ابلیس و حوا (ع) ۱ ; اغواگرى ابلیس ۵ ; بیخاعتمادى به ابلیس ۲ ; نقش ابلیس ۵
- انسان: کمال‌طلبى انسان ۴ ; منفعت‌طلبى انسان ۴ ; ویژگى انسان ۴
- حوا: و ابلیس ۲ ; قصه حوا ۲ ; هبوط حوا ۵
- سوگند: دروغ ۳
- شیطان: اغواگرى شیطان ۱، ۴ ; خیرخواهى شیطان ۱ ; دروغگویى شیطان ۱ ; سوء استفاده شیطان ۴ ; سوگند دروغ شیطان ۱
- گمراهى: عوامل گمراهى ۳، ۴
- مقدّسات: سوء استفاده از مقدّسات ۳
منابع
- ↑ عیون اخبار الرضا، ج ۱، ص ۱۹۶، ح ۱، ب ۱۵ ; نورالثقلین، ج ۲، ص ۱۱، ح ۳۴.
