يوسف ٢٢: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۱۳:۴۶

وَ لَمَّا بَلَغَ‌ أَشُدَّهُ‌ آتَيْنَاهُ‌ حُکْماً وَ عِلْماً وَ کَذٰلِکَ‌ نَجْزِي‌ الْمُحْسِنِينَ‌

کپی متن آیه
وَ لَمَّا بَلَغَ‌ أَشُدَّهُ‌ آتَيْنَاهُ‌ حُکْماً وَ عِلْماً وَ کَذٰلِکَ‌ نَجْزِي‌ الْمُحْسِنِينَ‌

ترجمه

و هنگامی که به بلوغ و قوّت رسید، ما «حکم» [= نبوّت‌] و «علم» به او دادیم؛ و اینچنین نیکوکاران را پاداش می‌دهیم!

|و چون به حدّ رشد رسيد، او را حكمت و دانش عطا كرديم، و نيكوكاران را چنين پاداش مى‌دهيم

و چون به حد رشد رسيد، او را حكمت و دانش عطا كرديم، و نيكوكاران را چنين پاداش مى‌دهيم.

و چون یوسف به سن رشد و کمال رسید او را مقام حکمت و نبوت (یا مسند حکمفرمایی) و مقام دانش عطا کردیم و این چنین ما نکوکاران عالم را پاداش می‌بخشیم.

و هنگامی که یوسف به سنّ کمال رسید، حکمت و دانش به او عطا کردیم، و ما نیکوکاران را این گونه پاداش می دهیم.

و چون باليدن يافت، حكمت و دانشش ارزانى داشتيم و نيكوكاران را بدين سان پاداش مى‌دهيم.

و چون به عنفوان جوانی رسید، به او حکمت [نبوت‌] و علم بخشیدیم، و بدین‌سان نیکوکاران را جزا می‌دهیم‌

و چون باليد و به نيروى جوانى خود رسيد او را حكم- نبوّت يا حكمت- و دانش داديم، و نيكوكاران را چنين پاداش مى‌دهيم.

و هنگامی که یوسف به رشد و کمال خود رسید (و به نهایت قوّت جسمانی و عقلانی دست یافت، نیروی) داوری و دانائی بدو دادیم، و ما این چنین (که پاداش یوسف را دادیم) پاداش (همه‌ی) نیکوکاران را می‌دهیم.

و چون به رشدهایش رسید، او را حاکمیتی و علمی (بسیار) دادیم. و نیکوکاران را این چنین پاداش می‌دهیم.

و هنگامی که رسید نیروهای خود را (جوانی خود را) دادیمش فرمانروائی و دانش را و بدینسان پاداش دهیم نیکوکاران‌

When he reached his maturity, We gave him wisdom and knowledge. We thus reward the righteous.

ترتیل:

ترجمه:

يوسف ٢١

آیه ٢٢

يوسف ٢٣


سوره :	سوره يوسف
نزول :	١١ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات :	١٢
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَشُدّ»: رشد جسمانی و عقلانی. «حُکْماً»: حکمت. داوری. نبوّت. «عِلْماً»: دانش تعبیر خواب. تفقّه در دین. آگاهی از مصالح امور.

تفسیر

تفسیر آیات

تفسیر نور (محسن قرائتی)

وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ «22»

و چون (يوسف) به رشد و قوّت خود رسيد به او حُكم (نبوّت يا حكمت) و علم داديم و ما اينگونه نيكوكاران را پاداش مى‌دهيم.

نکته ها

«اشد» از «شد» به معناى «گِره محكم»، اشاره به استحكام جسمى و روحى است. اين كلمه در قرآن؛ گاهى به معناى «بلوغ» استعمال شده است، چنانكه در آيه 34 سوره اسراء آمده: «حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ» يعنى به مال يتيم نزديك نشويد تا زمانى كه به سنّ بلوغ برسد.

گاهى مراد از «اشد» سنّ چهل سالگى است. نظير آيه 15 سوره‌ى احقاف كه مى‌فرمايد:

«بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً» و گاهى به سن قبل از پيرى گفته مى‌شود، مانند آيه 67 سوره غافر: «ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُوا شُيُوخاً»

پیام ها

1- علم وحكمت، ظرفيّت وآمادگى مى‌خواهد. «بَلَغَ أَشُدَّهُ»

2- ترفيعات الهى بدون فوت زمان و در وقت خود صورت مى‌گيرد. لَمَّا بَلَغَ‌ ... آتَيْناهُ*

3- حكمت، غير از علم است. (علم، دانش است، ولى حكمت، بينش و بصيرتى است كه انسان را به حقّ مى‌رساند) «آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً»*

4- علوم انبيا، اكتسابى نيست. «آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً»

5- وجود علم و حكمت در كنار يكديگر، بسيار ارزشمند و كارساز است. «حُكْماً وَ عِلْماً»*

6- دليلِ عزل و نصب‌ها را براى مردم بيان كنيد. آتَيْناهُ حُكْماً ... كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ*

7- بايد احسان كنيم تا لايق دريافت پاداش خاصّ الهى باشيم. «نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ»

8- نيكوكاران، در همين دنيا نيز كامياب مى‌شوند. «كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ»

جلد 4 - صفحه 180

9- هر كس كه توان علمى و جسمى داشته باشد، مشمول لطف الهى نمى‌شود، بلكه محسن بودن نيز لازم است. «نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ «22»

وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ‌: و چون رسيد يوسف به منتهاى اشتداد جسم و قوت بدن كه ما بين سى و چهل و آن را سن وقوف گويند. نزد بعضى مراد سن شباب و مبدأ آن بلوغ است. نزد جمعى بيست سالگى يا سى و سه سالگى. ابن عباس گفته‌ «2» هيجده سالگى تا سى سالگى است. آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً: عطا فرموديم او را نبوت يا حكمت كه آن علمى است مؤيد به عمل، يا حكم كردن ميان مردمان و علمى كه آن تأويل احاديث كه عبارت باشد از علوم دينيه و علم به مصالح مردمان يا تعبير منامات. مروى است كه‌ «3» مردم براى تحاكم و ترافع نزد عزيز

«1» بحار الانوار، جلد 61، صفحه 176، حديث 36.

«2» تفسير مجمع البيان ج 5 ص 221.

«3» تفسير مجمع البيان ج 3 ص 222.

جلد 6 - صفحه 197

مى‌آمدند او آنها را به يوسف اشاره مى‌نمود به جهت ظهور كمال عقل و اصابت رأى او. وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ‌: و مانند اين جزا و پاداش مى‌دهيم نيكوكاران را.

تنبيه: آيه آگاهى است به آنكه حق تعالى به جهت پاداش احسان او در عمل، اين مرتبه رفيعه و درجه منيعه را در عنفوان جوانى به او مرحمت فرمود. و آيه شريفه عام است به تمام محسنين خصوصا جوانانى كه در اول جوانى با تهاجم افكار رديه نفسانى، دامن همت به كمر زده، مقدم در كارهاى خير شوند و نيكوكارى از دست ندهند. البته محسن حقيقى، جزاى احسان ايشان را به اضعاف مضاعف عطا فرمايد هم در دنيا و هم در آخرت نظر به حكمت و مصلحت.

ضحاك گفته: «1» مراد به «محسنان» صابرانند بر نوائب و مصائب. نزد ابن عباس مؤمناند. «2» نزد محمد بن جريح‌ «3» خطاب به پيغمبر خاتم صلّى اللّه عليه و آله است، يعنى چنانچه يوسف را برافراشتيم و او را بر همه مسلط نموديم، تو را اى پيغمبر برافرازيم و همه را مطيع و منقاد تو گردانيم. در بعضى روايات آمده كه‌ «4» يوسف عليه السّلام هفده ساله بود كه عزيز او را بخريد و سى و سه ساله «ريان بن وليد» او را وزارت داد و در چهل سالى نبوت و صد و بيست ساله متوفى شد.

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

وَ قالَ الَّذِي اشْتَراهُ مِنْ مِصْرَ لامْرَأَتِهِ أَكْرِمِي مَثْواهُ عَسى‌ أَنْ يَنْفَعَنا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَداً وَ كَذلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ وَ لِنُعَلِّمَهُ مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحادِيثِ وَ اللَّهُ غالِبٌ عَلى‌ أَمْرِهِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ «21» وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ «22»

ترجمه‌

و گفت آنكس كه خريد او را از مصر بزن خود گرامى‌دار مقام او را باشد كه فائده بخشد ما را يا بگيريم او را بجاى فرزند و همچنين مكنت داديم مر يوسف را در زمين و براى آنكه بياموزيم او را از تعبير خوابها و خدا مسلّط است بر كار خود ولى بيشتر مردم نميدانند

و چون رسيد بكمال رشد خود داديم او را حكمت و دانش و اين چنين جزا دهيم نيكوكارانرا.

تفسير

خريداران يوسف عليه السّلام يا خصوص مالك بن ذعر او را با خود بمصر آوردند و مالك او را بعزيز مصر فروخت بچهل دينار و يك جفت كفش و دو جامه سفيد چنانچه از ابن عباس ره نقل شده و گفته‌اند عزيز لقب خزانه‌دار و جانشين و امير لشگر پادشاه مصر بوده و اسمش قظفير يا اظفير است و پادشاه آنروز ريّان بن وليد عمليقى بود كه بعدا بحضرت يوسف ايمان آورد و در مجمع وليد بن ريّان ذكر شده و از ابن عباس ره نقل شده كه عزيز پادشاه مصر بوده در هر حال بعد از خريدن او را بخانه آورد و بعيال خود را عيل كه ملقّب بزليخا بود سفارش او را كرد كه منزل و مقام او را خوب و گرامى قرار ده و نيكو از او پذيرائى نما اميد است كه نفع برسد از او بما و بجاى فرزند قبولش نمائيم چون قمّى ره فرموده فرزند نداشت و چنانچه خداوند نعمت سلامت و نجات از هلاكت و نيل بكرامت را بيوسف عليه السّلام عنايت فرمود متمكّن كرد او را در زمين بتوجّه قلب پادشاه بجانب او و استيلاء بر ملك مصر تا حكومت كند در آن و تعليم فرمايد خداوند باو علم تعبير خواب يا شرايع و آدابرا كه گفته‌اند و خدا غالب و قادر و مسلّط است در كار و حكم و تدبير خود و كسى نميتواند تصرّف در اراده او كند و مانع از نفوذ آن شود و نيز غالب و قادر است بر تقدير امر يوسف عليه السّلام و رساندن او را بمقامات عاليه ولى بيشتر مردم از ادراك اين معنى كه اختيار كليه امور با خدا است غافلند و نميدانند كه هيچ امرى بى‌اراده الهى تحقق پيدا نميكند و چون حضرت يوسف بكمال رشد جسمى و عقلى رسيد خداوند علم و حكمت باو عطا فرمود بطوريكه هر امر مشكلى را عزيز باو رجوع ميفرمود بسهولت انجام ميداد و حكمش در مرافعات فصل الخطاب بود و خداوند اين مقام را بى‌سبب باو عنايت‌

جلد 3 صفحه 133

نفرموده بود بلكه اين پاداش نيكى و نيكوكارى او بود كه بر مصائب صبر و با نفس امّاره مخالفت فرمود چنانچه بيايد انشاء اللّه.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

وَ لَمّا بَلَغ‌َ أَشُدَّه‌ُ آتَيناه‌ُ حُكماً وَ عِلماً وَ كَذلِك‌َ نَجزِي‌ المُحسِنِين‌َ «22»

و چون‌ بحدّ كمال‌ عقل‌ رسيد باو داديم‌ نبوت‌ ‌را‌ ‌که‌ عالم‌ بحكم‌ و مصالح‌ ‌باشد‌ و داراي‌ علم‌ نبوت‌ و رسالت‌ گردد و همين‌ نحو جزا ميدهيم‌ نيكوكاران‌ ‌را‌

جلد 11 - صفحه 175

وَ لَمّا بَلَغ‌َ أَشُدَّه‌ُ ‌يعني‌ بلوغ‌ حدّ كمال‌ و ظاهرا مراد حدّ تكليف‌ ‌باشد‌ و بعضي‌ گفتند 18 سال‌ و بعضي‌ گفتند ‌از‌ 18 ‌الي‌ 30 سال‌، بعضي‌ ‌الي‌ 40 سال‌ بعضي‌ ‌الي‌ 60 سال‌، و تحقيق‌ اينكه‌ انسان‌ زماني‌ ‌که‌ رسيد بحدّ بلوغ‌ بحدّ كمال‌ رسيده‌ و مورد تكليف‌ و امر و نهي‌ قرار ميگيرد و ‌تا‌ سال‌ چهلم‌ باعلا درجه‌ قابليت‌ ميرسد و ‌از‌ چهل‌ ‌تا‌ شصت‌ حد يقف‌ ‌است‌ و ‌از‌ شصت‌ ببالا ‌در‌ نكس‌ ‌است‌ چنانچه‌ ميفرمايد وَ مَن‌ نُعَمِّره‌ُ نُنَكِّسه‌ُ فِي‌ الخَلق‌ِ يس‌ ‌آيه‌ 68، و نيز ميفرمايد وَ وَصَّينَا الإِنسان‌َ بِوالِدَيه‌ِ إِحساناً حَمَلَته‌ُ أُمُّه‌ُ كُرهاً وَ وَضَعَته‌ُ كُرهاً وَ حَملُه‌ُ وَ فِصالُه‌ُ ثَلاثُون‌َ شَهراً حَتّي‌ إِذا بَلَغ‌َ أَشُدَّه‌ُ وَ بَلَغ‌َ أَربَعِين‌َ سَنَةً الاية احقاف‌ ‌آيه‌ 14 استفاده‌ ميشود ‌که‌ بلوغ‌ اشد ‌غير‌ ‌از‌ بلوغ‌ اربعين‌ ‌است‌ غاية الامر حد رشد ‌تا‌ اربعين‌ ‌است‌ و معمّر ‌از‌ شصت‌ ببالا ‌است‌ و ‌بين‌ ‌اينکه‌ دو حد يقف‌ ‌است‌.

آتَيناه‌ُ حُكماً وَ عِلماً حكم‌ مقام‌ نبوت‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌از‌ ماده‌ حكمت‌ ‌است‌ ‌يعني‌ عالم‌ بمصالح‌ و مفاسد و باين‌ معني‌ خداوند ‌را‌ حكيم‌ گويند نه‌ بمعني‌ فصل‌ قضاء ‌که‌ ‌او‌ ‌را‌ حاكم‌ گويند و قاضي‌ نامند، و علم‌ علم‌ باحكام‌ شرع‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌از‌ پيغمبر صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌ مرويست‌ فرمود

(العلم‌ ثلاثة: آية محكمة و سنّه‌ قائمة و فريضة عادلة)

‌که‌ بايد ‌در‌ درجه‌ اول‌ انبياء داشته‌ باشند ‌ثم‌ الامثل‌ فالامثل‌.

وَ كَذلِك‌َ نَجزِي‌ المُحسِنِين‌َ ‌از‌ ‌براي‌ محسن‌ درجاتي‌ ‌است‌ بسيار ‌هر‌ درجه‌ بمقدار قابليت‌ و احسانش‌ خداوند جزا ميدهد ‌هم‌ ‌در‌ دنيا و ‌هم‌ ‌در‌ آخرت‌ ‌که‌ درجه‌ اعلاي‌ ‌او‌ خاص‌ بانبياء و اوصياء ‌آنها‌ ‌است‌ بالاخص‌ وجود مقدس‌ خاتم‌ الانبياء و اوصياء ‌او‌ ‌عليه‌ و ‌عليهم‌ ‌السلام‌ و درجه‌ ادني‌ كسيست‌ ‌که‌ ‌با‌ ايمان‌ ‌از‌ دنيا رود و ‌لو‌ غرق‌ معاصي‌ ‌باشد‌ و ‌اگر‌ بدون‌ ايمان‌ رفت‌ ‌از‌ ‌اينکه‌ عنوان‌ خارج‌ ميشود و داخل‌ ‌در‌ عنوان‌ ظالمين‌ ميشود.

176

برگزیده تفسیر نمونه

]

(آیه 22)- یوسف در این محیط جدید که در حقیقت یکی از کانونهای مهم سیاسی مصر بود، با مسائل تازه‌ای رو برو شد، در یک طرف دستگاه خیره کننده کاخهای رؤیایی و ثروتهای بی‌کران طاغوتیان مصر را مشاهده می‌کرد، و در سوی دیگر منظره بازار برده فروشان در ذهن او مجسم می‌شد، و از مقایسه این دو با هم، رنج و درد فراوانی را که اکثریت توده مردم متحمل می‌شدند بر روح و فکر او سنگینی می‌نمود و او در این دوران دائما مشغول به خودسازی، و تهذیب نفس بود، قرآن می‌گوید: «و هنگامی که او به مرحله بلوغ و تکامل جسم و جان رسید (و آمادگی برای پذیرش انوار وحی پیدا کرد) ما حکم و علم به او دادیم» (وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَیْناهُ حُکْماً وَ عِلْماً).

«و این چنین نیکوکاران را پاداش می‌دهیم» (وَ کَذلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ).

ج2، ص411

منظور از «حکم و علم» که در آیه بالا می‌فرماید ما آن را پس از رسیدن یوسف به حدّ بلوغ جسمی و روحی به او بخشیدیم، یا مقام وحی و نبوت است و یا این که منظور از «حکم»، عقل و فهم و قدرت بر داوری صحیح که خالی از هوی پرستی و اشتباه باشد و منظور از «علم»، آگاهی و دانشی است که جهلی با آن توأم نباشد، و هر چه بود این «حکم و علم» دو بهره ممتاز و پرارزش الهی بود که خدا به یوسف بر اثر پاکی و تقوا و صبر و شکیبایی و توکل داد.

چرا که خداوند به بندگان مخلصی که در میدان جهاد نفس بر هوسهای سرکش پیروز می‌شوند مواهبی از علوم و دانشها می‌بخشد که با هیچ مقیاس مادی قابل سنجش نیست.

تفسیر آیات

نکات آیه

۱- یوسف(ع) روزگار کودکى و نوجوانى را در خانه عزیز مصر به سر برد ، تا به جوانى و رشد جسمى و عقلى رسید. (أکرمى مثویه ... و لما بلغ أشدّه) کلمه «أشدّ» چنان چه لسان العرب از سیبویه نقل کرده - جمع شدّة (توان و قدرت) است. بنابراین «أشدّ» ; یعنى ، توانها و قدرتهاى متعدد که به مناسبت مورد ، شامل توان جسمى و عقلى است.

۲- یوسف(ع) در سن جوانى و رسیدن به رشد عقلى و جسمى ، به حکمتى والا و علمى گسترده دست یافت. (و لما بلغ أشدّه ءاتینه حکمًا و علمًا) نکره آوردن «حکماً» و «علماً» حکایت از عظمت حکمت و علمى دارد که خداوند به یوسف(ع) عطا فرموده بود. اسناد «آتى» به ضمیر متکلم «نا» مؤید این حقیقت است. و از آن رو که خداوند داستان مراوده زلیخا را پس از بیان بهره مندى یوسف(ع) از علم و حکمت مطرح مى کند، معلوم مى شود که او در عنفوان جوانى به حکمت و علم دست یافته بود ; زیرا محتمل نیست که زلیخا پس از گذشت جوانى یوسف(ع) - مثلاً در سنین سى و یا چهل سالگى - خواهان وصال او بوده باشد.

۳- خداوند ، عطاکننده حکمت و علم به یوسف(ع) (ءاتینه حکمًا و علمًا)

۴- یوسف(ع) در سن جوانى ، به قضاوت و داورى میان مردم توانا بود. (و لما بلغ أشدّه ءاتینه حکمًا و علمًا) برخى از مفسران ، «حکم» را به دانش معارف الهى ، احکام شریعت ، حکمت و قضاوت میان مردم تفسیر کرده اند و مراد از «علم» را، دانش تعبیر رؤیاها ، تحلیل حوادث و درک مصالح و مفاسد دانسته اند.

۵- رسیدن یوسف(ع) به سن رشد ، زمینه ساز برخوردارى او از علم و حکمت (و لما بلغ أشدّه ءاتینه حکمًا و علمًا)

۶- یوسف(ع) در سن جوانى و برخوردار شدن از رشد ، به مقام نبوّت نایل گردید. (و لما بلغ أشدّه ءاتینه حکمًا و علمًا) برداشت فوق ، بر اساس نظر برخى از مفسران است که «حکم» را به مقام نبوت و «علم» را به دانش شریعت ، تفسیر کرده اند.

۷- رسیدن به مقام نبوت ، مشروط به داشتن زمینه و صلاحیّت است. (و لما بلغ أشدّه ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین)

۸- یوسف(ع) از نمونه هاى بارز نیکوکاران (و کذلک نجزى المحسنین)

۹- بهره مندى یوسف(ع) از حکمت و علم ، پاداشى الهى بر نیکوکارى او بود. (ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین) «جزاء»(مصدر نجزى) به معناى سزا و پاداش است.

۱۰- نیکوکارى یوسف(ع) ، مایه رسیدن او به مقام نبوت بود. (ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین)

۱۱- احسان و نیکوکارى ، زمینه برخوردار شدن از علم و حکمت است. (ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین)

۱۲- اعطاى پاداش به نیکوکاران و بهره مند ساختن آنان از علم و حکمت، سنت الهى است. (و کذلک نجزى المحسنین) فعل مضارع «نجزى» در عبارت «کذلک نجزى المحسنین» حاکى از استمرار است ، و در برداشت از آن به سنت تعبیر شد.

۱۳- برخوردارى نیکوکاران از پاداشهاى الهى در دنیا (ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین)

موضوعات مرتبط

احسان: آثار احسان ۱۱; اهمیت احسان ۱۰، ۱۱، ۱۲
حکمت: زمینه حکمت ۱۱
خدا: پاداشهاى خدا ۹، ۱۳; سنتهاى خدا ۱۲; عطایاى خدا ۳
سنتهاى خدا: سنت پاداش ۱۲; سنت کیفر ۱۲
صلاحیتها: نقش صلاحیتها ۷
علم: زمینه علم ۱۱
محسنان: ۸ پاداش دنیوى محسنان ۱۳; پاداش محسنان ۹، ۱۲; حکمت محسنان ۱۲; علم محسنان ۱۲
نبوت: شرایط نبوت ۷; نبوت در جوانى ۶
یوسف(ع): آثار احسان یوسف(ع) ۱۰; آثار رشد یوسف(ع) ۵; پاداش احسان یوسف(ع) ۹; جوانى یوسف(ع) ۲، ۴، ۶; حکمت یوسف(ع) ۲، ۹; رشد یوسف(ع) ۱، ۲، ۶; زمینه حکمت یوسف(ع) ۵; زمینه علم یوسف(ع) ۵; علم یوسف(ع) ۲، ۹; فضایل یوسف(ع) ۲، ۴; قصه یوسف(ع) ۱، ۲، ۴; قضاوت یوسف(ع) ۴; کودکى یوسف(ع) ۱; مراحل عمر یوسف(ع) ۱; مقامات یوسف(ع) ۶; منشأ حکمت یوسف(ع) ۳; منشأ علم یوسف(ع) ۱; موجبات نبوت یوسف(ع) ۱۰; نبوت یوسف(ع) ۶; نوجوانى یوسف(ع) ۱; یوسف(ع) از محسنان ۸; یوسف(ع) در خانه عزیز مصر ۱

منابع

گمنام

جستجو

يوسف ٢٢: تفاوت میان نسخه‌ها

فضاهای نام

بیشتر

عملکردهای صفحه

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۱۳:۴۶

معنی کلمات و عبارات

فهرست

تفسیر

تفسیر نور (محسن قرائتی)

نکته ها

پیام ها

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

برگزیده تفسیر نمونه

نکات آیه

موضوعات مرتبط

منابع

ناوبری

پرش به آیه

ناوبری

دسترسی آسان

اندروید

ابزارهای ویکی

ابزارهای ویکی

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{قاب | متن = '''[[شامل این کلمه::وَ|وَ]] [[شامل این ریشه::و| ]][[شامل این کلمه::لَمّا|لَمَّا]] [[شامل این ریشه::لما| ]][[شامل این کلمه::بَلَغ|بَلَغَ‌]] [[کلمه غیر ربط::بَلَغ| ]] [[شامل این ریشه::بلغ‌| ]][[ریشه غیر ربط::بلغ‌| ]][[شامل این کلمه::أَشُدّه|أَشُدَّهُ‌]] [[کلمه غیر ربط::أَشُدّه| ]] [[شامل این ریشه::شدد| ]][[ریشه غیر ربط::شدد| ]][[شامل این ریشه::ه‌| ]][[ریشه غیر ربط::ه‌| ]][[شامل این کلمه::آتَيْنَاه|آتَيْنَاهُ‌]] [[کلمه غیر ربط::آتَيْنَاه| ]] [[شامل این ریشه::اتى‌| ]][[ریشه غیر ربط::اتى‌| ]][[شامل این ریشه::ه‌| ]][[ریشه غیر ربط::ه‌| ]][[شامل این کلمه::حُکْما|حُکْماً]] [[کلمه غیر ربط::حُکْما| ]] [[شامل این ریشه::حکم‌| ]][[ریشه غیر ربط::حکم‌| ]][[شامل این کلمه::وَ|وَ]] [[شامل این ریشه::و| ]][[شامل این کلمه::عِلْما|عِلْماً]] [[کلمه غیر ربط::عِلْما| ]] [[شامل این ریشه::علم‌| ]][[ریشه غیر ربط::علم‌| ]][[شامل این کلمه::وَ|وَ]] [[شامل این ریشه::و| ]][[شامل این کلمه::کَذٰلِک|کَذٰلِکَ‌]] [[کلمه غیر ربط::کَذٰلِک| ]] [[شامل این ریشه::ذلک‌| ]][[ریشه غیر ربط::ذلک‌| ]][[شامل این ریشه::ک‌| ]][[ریشه غیر ربط::ک‌| ]][[شامل این کلمه::نَجْزِي|نَجْزِي‌]] [[کلمه غیر ربط::نَجْزِي| ]] [[شامل این ریشه::جزى‌| ]][[ریشه غیر ربط::جزى‌| ]][[شامل این کلمه::الْمُحْسِنِين|الْمُحْسِنِينَ‌]] [[کلمه غیر ربط::الْمُحْسِنِين| ]] [[شامل این ریشه::حسن‌| ]][[ریشه غیر ربط::حسن‌| ]]'''}}
+{| class="ayeh-table mw-collapsible mw-collapsed"
+	  !کپی متن آیه
+|-
+|وَ لَمَّا بَلَغَ‌ أَشُدَّهُ‌ آتَيْنَاهُ‌ حُکْماً وَ عِلْماً وَ کَذٰلِکَ‌ نَجْزِي‌ الْمُحْسِنِينَ‌
+|}
 '''ترجمه '''
 <tabber>
@@ خط ۱۵: / خط ۱۸: @@
 |-|صادقی تهرانی=و چون به رشدهایش رسید، او را حاکمیتی و علمی (بسیار) دادیم. و نیکوکاران را این چنین پاداش می‌دهیم.
 |-|معزی=و هنگامی که رسید نیروهای خود را (جوانی خود را) دادیمش فرمانروائی و دانش را و بدینسان پاداش دهیم نیکوکاران‌
-|-|</tabber><br />
+|-|english=<div id="qenag">When he reached his maturity, We gave him wisdom and knowledge. We thus reward the righteous.</div>
-{{آيه | سوره = سوره يوسف | نزول =  | نام = [[شماره آیه در سوره::22|٢٢]] | قبلی = يوسف ٢١ | بعدی = يوسف ٢٣  | کلمه = [[تعداد کلمات::12|١٢]] | حرف =  }}
+|-|</tabber>
+<div class="audiotable">
+ <div id="quran_sound">ترتیل: <sound src="http://dl.bitan.ir/quran/parhizgar/012022.mp3"></sound></div>
+ <div id="trans_sound">ترجمه: <sound src="http://dl.bitan.ir/quran/makarem/012022.mp3"></sound></div>
+</div>
+{{آيه | سوره = سوره يوسف | نزول = [[نازل شده در سال::11|١١ بعثت]] | نام = [[شماره آیه در سوره::22|٢٢]] | قبلی = يوسف ٢١ | بعدی = يوسف ٢٣  | کلمه = [[تعداد کلمات::12|١٢]] | حرف =  }}
 ===معنی کلمات و عبارات===
 «أَشُدّ»: رشد جسمانی و عقلانی. «حُکْماً»: حکمت. داوری. نبوّت. «عِلْماً»: دانش تعبیر خواب. تفقّه در دین. آگاهی از مصالح امور.
@@ خط ۲۶: / خط ۳۴: @@
 <tabber>
 المیزان=
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۳#link106 | آيات ۳۴ - ۲۲، سوره يوسف]]
+{{ نمایش فشرده تفسیر|
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۳#link107 | بيان آيات مربوط به يوسف (عليه السلام ) در خانه عزيز مصر مراد از جمله : ((لمّابلغ اشدّه ))]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۳#link106 | آيات ۲۲ - ۳۴ سوره يوسف]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۳#link108 | توضيحى در مورد حكم و علمى كه خدا به يوسف (عليه السلام ) داده]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۳#link108 | توضيحى در مورد حكم و علمى كه خدا به يوسف «ع» داده]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۳#link109 | چنين موهبتى (حكم و علم ) را خدا به همه نيكوكاران مى دهد]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۳#link110 | معناى مراوده، در جملۀ: «وَ رَاوَدَتهُ الَّتِى هُوَ فِى بَيتِهَا»]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۳#link110 | معناى مراوده در جمله : ((و راودته الّتى هو فى بيتها))]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۳#link111 | ماجراهای يوسف «ع»، در كاخ عزيز مصر]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۳#link111 | احساسات يوسف (عليه السلام ) در كاخ عزيز مصر]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۳#link113 | يوسف «ع» و همسر عزيز]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۳#link112 | احساسات همسر عزيز نسبت به يوسف (عليه السلام ) همسر عزيز كه خود عزيره مصربود، از طرف عزيز]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۴#link115 | نكته هاى سخن يوسف «ع»، که گفت: «إنَّهُ رَبِّى أحسَنَ مَثوَاى»]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۳#link113 | يوسف و همسر عزيز]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۴#link117 | مراد يوسف، از «ربّ»، در جملۀ «إنَّهُ رَبِّى أحسَنَ مَثوَاى»]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۴#link114 | توحيد خالص يوسف (عليه السلام ) كه از پاسخ او درمقابل درخواست همسر عزيز (معاذالله ربى احسن مثواى ) نمايان است]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۴#link118 | خويشتندارى يوسف «ع»، در برابر همسر عزيز مصر]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۴#link115 | نكاتى كه يوسف عليه السلام در جمله (انه ربى احسن مثواى ) افاده كرده است]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۴#link122 | اقوال پاره اى از مفسران عامه و خاصه، در تفسير آيه]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۴#link116 | نراع بين حب الهى و عشق حيوانى و چيره شدن حب الهى در يوسف (ع )]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۵#link123 | بررسى و نقد روايت مذكور، از تفسير سيوطى]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۴#link117 | مراد يوسف از رب در جمله خداى (انه ربى احسن مثواى ) تعالى است]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۵#link124 | اتّهامات زشت و ناروا، در تفاسير عامه، نسبت به حضرت يوسف «ع»]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۴#link118 | خويشتن دارى يوسف (عليه السلام ) در برابر همسر عزيز شگفت انگيز و خارق العادهبوده است]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۵#link128 | نقد گفته زمخشرى، در توضيح جملۀ: «وَ لقد هَمَّت بِهِ...»]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۴#link119 | هيچ مانعى جز ايمان جلوگير نفس يوسف (ع ) نشده است]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۵#link130 | پاسخ نظر صاحب المنار، در باره آیه: «وَ لَقَد هَمَّت بِهِ»]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۴#link120 | معناى اين كه يوسف (عليه السلام ) برهان پروردگارش را نديده بود قصد همسر عزيزرا كرده بود(وهمّ بها لولا...)]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link133 | مقصود از «شاهد»، در داستان یوسف و زلیخا، چه كسى بوده؟]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۴#link121 | برهانى كه ديدن آن ، يوسف را از لغزش بازداشت نوعى علم شهودى بوده است كه به بندگان مخلص ارائه مى شود]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link134 | معناى جملۀ عزیز مصر، به یوسف: «يُوسُفُ أعرِض عَن هَذَا...»]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۴#link122 | اقوال پاره اى از مفسرين عامه و خاصه در تفسير آيه : ((لقد همّت به و همّ لولا...))]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link136 | تدبير زليخا، براى رهايى از ملامت زنان اشرافی مصر، پیرامون عشق او به یوسف]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۵#link123 | بررسى و نقد روايت مذكور (از تفسير سيوطى )]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link137 | ورود يوسف «ع» به مجلس زنان اشرافى مصر، و واکنش آنان]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۵#link124 | افترائات ناشايسته و اتّهامات قبيحى كه در تفاسير عامه به حضرت يوسف (عليه السلام ) نسبت داده شده است]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link139 | سختى وارد بر يوسف «ع» در مجلس ميهمانى، و پناه بردن آن حضرت، به خداى تعالى]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۵#link125 | در مذمت صاحبان اين سخنان موهون]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۵#link126 | افراط در پذيرش و تسليم در برابر هر چه حديث نام دارد، يكى از دو علت وقوع در اين افترائات مى باشد]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۵#link127 | دومين علت نسبت دادن چنان مطالب باطل و بى اساس به يوسف (ع )]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۵#link128 | سخن زمخشرى در توضيح و توجيه جمله : ((و همّ لولا...)) واشكال آن]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۵#link129 | گفته صاحب مجمع البيان در اين زمينه و ايراد وارد بر آن]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۵#link130 | وجهى كه صاحب المنار در اين مورد بيان كرده و جواب آن]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link131 | دو قول ديگر در اين باره]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link132 | نكات قابل توجه در اين گفتگوها]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link133 | شاهد چه كسى بوده و چرا از او به ((شاهد)) تعبير شده نه به((قائل ))]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link134 | معناى جمله : ((يوسف اعرض عن هذا و استغفرى لذنبك ...)) كه گفته عزيز مصر است بعداز روشن شدن تقصير همسرش]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link135 | گفتگوى ملامت آميز زنان شهر درباره عشق زليخا به يوسف]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link136 | تدبيرى كه زليخا براى رهايى از زخم زبان آنان انديشيد]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link137 | ورود يوسف (ع ) به مجلس زنان اشرافى مصر و عكس العمل آنها]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link138 | مسائلى كه باعث شد زنان مصرى علنا درباره يوسف اظهار نظر كنند]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link139 | اشاره به شدت و سختى وارد بر يوسف (عليه السلام ) در مجلس ميهمانى و پناه بردن آن حضرت به خداى تعالى]]
 *[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۶#link140 | توضيح مفردات آيه شريفه]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۷#link141 | عكس العمل زنان مصر با ديدن يوسف (عليه السلام )]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۷#link141 | اظهار شگفتی زنان مصر، از ديدن جمال زیبای يوسف «ع»]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۷#link142 | توضيح اينكه گفتند: ((ما هذا بشرا ان هذا الّا ملك كريم ))]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۷#link144 | تهدید یوسف «ع»، به حبس و خواری، توسط زلیخا]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۷#link143 | اعتراف همسر عزيز در جمع زنان مصر و تهديد صريح يوسف (عليه السلام ) به حبس وخوارى]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۷#link144 | مناجات و استغاثه يوسف «ع»، به درگاه پروردگار خود]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۷#link144 | مناجات و استغاثه يوسف (عليه السلام ): ((ربّ السّجن احبّ الىّ...))]]
 *[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۷#link145 | نكاتى كه از آيه شريفه استفاده مى شود]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۷#link146 | ديگر زنان مصر همچون زليخا به يوسف اظهار علاقه كردند!]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link147 | بحث هايى پيرامون تقواى دينى و درجات آن، در چند فصل]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link147 | بحثهايى پيرامون تقواى دينى و درجات آن در چندفصل]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link148 | ۱- قانون، اخلاق كريمه و توحيد]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link148 | ۱- رابطه قانون ، اخلاق كريمه و توحيد. و بيان اينكه قانون بدون اخلاق و اخلاق بدون توحيد نمى توانند منشاء اثرى باشند.<br>]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link151 | ۲ تقوای دینی، به یکی از سه امر حاصل می شود]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link149 | فضائل اخلاقى ضامن سعادت اجتماع است اگر بر اساس توحيد باشد]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link154 | ۳- چگونه محبت خدا، باعث اخلاص مى شود؟]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link150 | انگيزه فداكارى جز توحيد و اعتقاد به آخرت نمى تواند باشد]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link155 | ۴- معناى اخلاص]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link151 | ۲ مراتب و درجات حصول تقواى دينى و پرستش خدا بر اساس خوف ، رجاء و حبّ]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link157 | توضیح پیرامون ملكۀ عصمت، در پیشوایان معصوم «ع»]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link152 | عبادت دسته سوم كه خدا را چون شايسته عبادت يافتند عبادت مى كنند]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link153 | مخلصين ، عبادت از روى خوف و رجاء را نوعى شرك ميدانند]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link154 | ۳- چگونه محبت خدا باعث اخلاص مى شود؟]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link155 | ۴- معناى اخلاص ، وجه اسناد اخلاص عبد به خدا و اشاره به درجات عالى اخلاص معصومين]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link156 | مبناى عصمت معصومين (انبياء و ائمه عليهم السلام ) علم است ، علمى مغاير با ساير علوم]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۸#link157 | ملكه عصمت با مختار منافات ندارد و انصراف معصوم از گناه به اختيار اوست]]
 *[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۹#link158 | بحث روايتى]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۹#link159 | روايتى از امام سجاد (عليه السلام ) درباره داستان يوسف (عليه السلام ) و همسر عزيزمصر]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۹#link160 | چند روايت در توضيح جملۀ: «وَ لَقَد هَمَّت بِهِ وَ هَمَّ بِهَا...»]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۹#link160 | چند روايت در توضيح جمله : ((و لقد همّت به و همّ بها لولا...))]]
+*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۹#link161 | برخی روايات جعلى، در داستان یوسف و زلیخا]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۹#link161 | روايتى جعلى از اميرالمؤ منين (ع ) در اين باره !]]
-*[[تفسیر:المیزان جلد۱۱_بخش۱۹#link162 | رواياتى در ذيل آيات گذشته راجع به داستان يوسف (عليه السلام ) و زليخا]]
+}}
 |-|نمونه=
+{{ نمایش فشرده تفسیر|
 *[[تفسیر:نمونه جلد۹_بخش۶۷#link200 | تفسیر آیات]]
+}}
+|-| تفسیر نور=
+===تفسیر نور (محسن قرائتی)===
+{{ نمایش فشرده تفسیر|
+وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ «22»
+و چون (يوسف) به رشد و قوّت خود رسيد به او حُكم (نبوّت يا حكمت) و علم داديم و ما اينگونه نيكوكاران را پاداش مى‌دهيم.
+===نکته ها===
+«اشد» از «شد» به معناى «گِره محكم»، اشاره به استحكام جسمى و روحى است. اين كلمه در قرآن؛ گاهى به معناى «بلوغ» استعمال شده است، چنانكه در آيه 34 سوره اسراء آمده: «حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ» يعنى به مال يتيم نزديك نشويد تا زمانى كه به سنّ بلوغ برسد.
+گاهى مراد از «اشد» سنّ چهل سالگى است. نظير آيه 15 سوره‌ى احقاف كه مى‌فرمايد:
+«بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً» و گاهى به سن قبل از پيرى گفته مى‌شود، مانند آيه 67 سوره غافر: «ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُوا شُيُوخاً»
+===پیام ها===
+- علم وحكمت، ظرفيّت وآمادگى مى‌خواهد. «بَلَغَ أَشُدَّهُ»
+- ترفيعات الهى بدون فوت زمان و در وقت خود صورت مى‌گيرد. لَمَّا بَلَغَ‌ ... آتَيْناهُ*
+- حكمت، غير از علم است. (علم، دانش است، ولى حكمت، بينش و بصيرتى است كه انسان را به حقّ مى‌رساند) «آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً»*
+- علوم انبيا، اكتسابى نيست. «آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً»
+- وجود علم و حكمت در كنار يكديگر، بسيار ارزشمند و كارساز است. «حُكْماً وَ عِلْماً»*
+- دليلِ عزل و نصب‌ها را براى مردم بيان كنيد. آتَيْناهُ حُكْماً ... كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ*
+- بايد احسان كنيم تا لايق دريافت پاداش خاصّ الهى باشيم. «نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ»
+- نيكوكاران، در همين دنيا نيز كامياب مى‌شوند. «كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ»
+جلد 4 - صفحه 180
+- هر كس كه توان علمى و جسمى داشته باشد، مشمول لطف الهى نمى‌شود، بلكه محسن بودن نيز لازم است. «نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ»
+}}
+|-|
+اثنی عشری=
+===تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)===
+{{نمایش فشرده تفسیر|
+وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ «22»
+وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ‌: و چون رسيد يوسف به منتهاى اشتداد جسم و قوت بدن كه ما بين سى و چهل و آن را سن وقوف گويند. نزد بعضى مراد سن شباب و مبدأ آن بلوغ است. نزد جمعى بيست سالگى يا سى و سه سالگى. ابن عباس گفته‌ «2» هيجده سالگى تا سى سالگى است. آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً: عطا فرموديم او را نبوت يا حكمت كه آن علمى است مؤيد به عمل، يا حكم كردن ميان مردمان و علمى كه آن تأويل احاديث كه عبارت باشد از علوم دينيه و علم به مصالح مردمان يا تعبير منامات. مروى است كه‌ «3» مردم براى تحاكم و ترافع نزد عزيز
+----
+«1» بحار الانوار، جلد 61، صفحه 176، حديث 36.
+«2» تفسير مجمع البيان ج 5 ص 221.
+«3» تفسير مجمع البيان ج 3 ص 222.
+جلد 6 - صفحه 197
+مى‌آمدند او آنها را به يوسف اشاره مى‌نمود به جهت ظهور كمال عقل و اصابت رأى او. وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ‌: و مانند اين جزا و پاداش مى‌دهيم نيكوكاران را.
+تنبيه: آيه آگاهى است به آنكه حق تعالى به جهت پاداش احسان او در عمل، اين مرتبه رفيعه و درجه منيعه را در عنفوان جوانى به او مرحمت فرمود. و آيه شريفه عام است به تمام محسنين خصوصا جوانانى كه در اول جوانى با تهاجم افكار رديه نفسانى، دامن همت به كمر زده، مقدم در كارهاى خير شوند و نيكوكارى از دست ندهند. البته محسن حقيقى، جزاى احسان ايشان را به اضعاف مضاعف عطا فرمايد هم در دنيا و هم در آخرت نظر به حكمت و مصلحت.
+ضحاك گفته: «1» مراد به «محسنان» صابرانند بر نوائب و مصائب. نزد ابن عباس مؤمناند. «2» نزد محمد بن جريح‌ «3» خطاب به پيغمبر خاتم صلّى اللّه عليه و آله است، يعنى چنانچه يوسف را برافراشتيم و او را بر همه مسلط نموديم، تو را اى پيغمبر برافرازيم و همه را مطيع و منقاد تو گردانيم. در بعضى روايات آمده كه‌ «4» يوسف عليه السّلام هفده ساله بود كه عزيز او را بخريد و سى و سه ساله «ريان بن وليد» او را وزارت داد و در چهل سالى نبوت و صد و بيست ساله متوفى شد.
+}}
+|-|
+روان جاوید=
+===تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)===
+{{نمایش فشرده تفسیر|
+وَ قالَ الَّذِي اشْتَراهُ مِنْ مِصْرَ لامْرَأَتِهِ أَكْرِمِي مَثْواهُ عَسى‌ أَنْ يَنْفَعَنا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَداً وَ كَذلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ وَ لِنُعَلِّمَهُ مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحادِيثِ وَ اللَّهُ غالِبٌ عَلى‌ أَمْرِهِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ «21» وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ «22»
+ترجمه‌
+و گفت آنكس كه خريد او را از مصر بزن خود گرامى‌دار مقام او را باشد كه فائده بخشد ما را يا بگيريم او را بجاى فرزند و همچنين مكنت داديم مر يوسف را در زمين و براى آنكه بياموزيم او را از تعبير خوابها و خدا مسلّط است بر كار خود ولى بيشتر مردم نميدانند
+و چون رسيد بكمال رشد خود داديم او را حكمت و دانش و اين چنين جزا دهيم نيكوكارانرا.
+تفسير
+خريداران يوسف عليه السّلام يا خصوص مالك بن ذعر او را با خود بمصر آوردند و مالك او را بعزيز مصر فروخت بچهل دينار و يك جفت كفش و دو جامه سفيد چنانچه از ابن عباس ره نقل شده و گفته‌اند عزيز لقب خزانه‌دار و جانشين و امير لشگر پادشاه مصر بوده و اسمش قظفير يا اظفير است و پادشاه آنروز ريّان بن وليد عمليقى بود كه بعدا بحضرت يوسف ايمان آورد و در مجمع وليد بن ريّان ذكر شده و از ابن عباس ره نقل شده كه عزيز پادشاه مصر بوده در هر حال بعد از خريدن او را بخانه آورد و بعيال خود را عيل كه ملقّب بزليخا بود سفارش او را كرد كه منزل و مقام او را خوب و گرامى قرار ده و نيكو از او پذيرائى نما اميد است كه نفع برسد از او بما و بجاى فرزند قبولش نمائيم چون قمّى ره فرموده فرزند نداشت و چنانچه خداوند نعمت سلامت و نجات از هلاكت و نيل بكرامت را بيوسف عليه السّلام عنايت فرمود متمكّن كرد او را در زمين بتوجّه قلب پادشاه بجانب او و استيلاء بر ملك مصر تا حكومت كند در آن و تعليم فرمايد خداوند باو علم تعبير خواب يا شرايع و آدابرا كه گفته‌اند و خدا غالب و قادر و مسلّط است در كار و حكم و تدبير خود و كسى نميتواند تصرّف در اراده او كند و مانع از نفوذ آن شود و نيز غالب و قادر است بر تقدير امر يوسف عليه السّلام و رساندن او را بمقامات عاليه ولى بيشتر مردم از ادراك اين معنى كه اختيار كليه امور با خدا است غافلند و نميدانند كه هيچ امرى بى‌اراده الهى تحقق پيدا نميكند و چون حضرت يوسف بكمال رشد جسمى و عقلى رسيد خداوند علم و حكمت باو عطا فرمود بطوريكه هر امر مشكلى را عزيز باو رجوع ميفرمود بسهولت انجام ميداد و حكمش در مرافعات فصل الخطاب بود و خداوند اين مقام را بى‌سبب باو عنايت‌
+----
+جلد 3 صفحه 133
+نفرموده بود بلكه اين پاداش نيكى و نيكوكارى او بود كه بر مصائب صبر و با نفس امّاره مخالفت فرمود چنانچه بيايد انشاء اللّه.
+}}
+|-|
+اطیب البیان=
+===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)===
+{{نمایش فشرده تفسیر|
+وَ لَمّا بَلَغ‌َ أَشُدَّه‌ُ آتَيناه‌ُ حُكماً وَ عِلماً وَ كَذلِك‌َ نَجزِي‌ المُحسِنِين‌َ «22»
+و چون‌ بحدّ كمال‌ عقل‌ رسيد باو داديم‌ نبوت‌ ‌را‌ ‌که‌ عالم‌ بحكم‌ و مصالح‌ ‌باشد‌ و داراي‌ علم‌ نبوت‌ و رسالت‌ گردد و همين‌ نحو جزا ميدهيم‌ نيكوكاران‌ ‌را‌
+جلد 11 - صفحه 175
+وَ لَمّا بَلَغ‌َ أَشُدَّه‌ُ ‌يعني‌ بلوغ‌ حدّ كمال‌ و ظاهرا مراد حدّ تكليف‌ ‌باشد‌ و بعضي‌ گفتند 18 سال‌ و بعضي‌ گفتند ‌از‌ 18 ‌الي‌ 30 سال‌، بعضي‌ ‌الي‌ 40 سال‌ بعضي‌ ‌الي‌ 60 سال‌، و تحقيق‌ اينكه‌ انسان‌ زماني‌ ‌که‌ رسيد بحدّ بلوغ‌ بحدّ كمال‌ رسيده‌ و مورد تكليف‌ و امر و نهي‌ قرار ميگيرد و ‌تا‌ سال‌ چهلم‌ باعلا درجه‌ قابليت‌ ميرسد و ‌از‌ چهل‌ ‌تا‌ شصت‌ حد يقف‌ ‌است‌ و ‌از‌ شصت‌ ببالا ‌در‌ نكس‌ ‌است‌ چنانچه‌ ميفرمايد وَ مَن‌ نُعَمِّره‌ُ نُنَكِّسه‌ُ فِي‌ الخَلق‌ِ يس‌ ‌آيه‌ 68، و نيز ميفرمايد وَ وَصَّينَا الإِنسان‌َ بِوالِدَيه‌ِ إِحساناً حَمَلَته‌ُ أُمُّه‌ُ كُرهاً وَ وَضَعَته‌ُ كُرهاً وَ حَملُه‌ُ وَ فِصالُه‌ُ ثَلاثُون‌َ شَهراً حَتّي‌ إِذا بَلَغ‌َ أَشُدَّه‌ُ وَ بَلَغ‌َ أَربَعِين‌َ سَنَةً الاية احقاف‌ ‌آيه‌ 14 استفاده‌ ميشود ‌که‌ بلوغ‌ اشد ‌غير‌ ‌از‌ بلوغ‌ اربعين‌ ‌است‌ غاية الامر حد رشد ‌تا‌ اربعين‌ ‌است‌ و معمّر ‌از‌ شصت‌ ببالا ‌است‌ و ‌بين‌ ‌اينکه‌ دو حد يقف‌ ‌است‌.
+آتَيناه‌ُ حُكماً وَ عِلماً حكم‌ مقام‌ نبوت‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌از‌ ماده‌ حكمت‌ ‌است‌ ‌يعني‌ عالم‌ بمصالح‌ و مفاسد و باين‌ معني‌ خداوند ‌را‌ حكيم‌ گويند نه‌ بمعني‌ فصل‌ قضاء ‌که‌ ‌او‌ ‌را‌ حاكم‌ گويند و قاضي‌ نامند، و علم‌ علم‌ باحكام‌ شرع‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌از‌ پيغمبر صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌ مرويست‌ فرمود
+(العلم‌ ثلاثة: آية محكمة و سنّه‌ قائمة و فريضة عادلة)
+‌که‌ بايد ‌در‌ درجه‌ اول‌ انبياء داشته‌ باشند ‌ثم‌ الامثل‌ فالامثل‌.
+وَ كَذلِك‌َ نَجزِي‌ المُحسِنِين‌َ ‌از‌ ‌براي‌ محسن‌ درجاتي‌ ‌است‌ بسيار ‌هر‌ درجه‌ بمقدار قابليت‌ و احسانش‌ خداوند جزا ميدهد ‌هم‌ ‌در‌ دنيا و ‌هم‌ ‌در‌ آخرت‌ ‌که‌ درجه‌ اعلاي‌ ‌او‌ خاص‌ بانبياء و اوصياء ‌آنها‌ ‌است‌ بالاخص‌ وجود مقدس‌ خاتم‌ الانبياء و اوصياء ‌او‌ ‌عليه‌ و ‌عليهم‌ ‌السلام‌ و درجه‌ ادني‌ كسيست‌ ‌که‌ ‌با‌ ايمان‌ ‌از‌ دنيا رود و ‌لو‌ غرق‌ معاصي‌ ‌باشد‌ و ‌اگر‌ بدون‌ ايمان‌ رفت‌ ‌از‌ ‌اينکه‌ عنوان‌ خارج‌ ميشود و داخل‌ ‌در‌ عنوان‌ ظالمين‌ ميشود.
+}}
+|-|
+برگزیده تفسیر نمونه=
+===برگزیده تفسیر نمونه===
+{{نمایش فشرده تفسیر|
+]
+(آیه 22)- یوسف در این محیط جدید که در حقیقت یکی از کانونهای مهم سیاسی مصر بود، با مسائل تازه‌ای رو برو شد، در یک طرف دستگاه خیره کننده کاخهای رؤیایی و ثروتهای بی‌کران طاغوتیان مصر را مشاهده می‌کرد، و در سوی دیگر منظره بازار برده فروشان در ذهن او مجسم می‌شد، و از مقایسه این دو با هم، رنج و درد فراوانی را که اکثریت توده مردم متحمل می‌شدند بر روح و فکر او سنگینی می‌نمود و او در این دوران دائما مشغول به خودسازی، و تهذیب نفس بود، قرآن می‌گوید: «و هنگامی که او به مرحله بلوغ و تکامل جسم و جان رسید (و آمادگی برای پذیرش انوار وحی پیدا کرد) ما حکم و علم به او دادیم» (وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَیْناهُ حُکْماً وَ عِلْماً).
+«و این چنین نیکوکاران را پاداش می‌دهیم» (وَ کَذلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ).
+ج2، ص411
+منظور از «حکم و علم» که در آیه بالا می‌فرماید ما آن را پس از رسیدن یوسف به حدّ بلوغ جسمی و روحی به او بخشیدیم، یا مقام وحی و نبوت است و یا این که منظور از «حکم»، عقل و فهم و قدرت بر داوری صحیح که خالی از هوی پرستی و اشتباه باشد و منظور از «علم»، آگاهی و دانشی است که جهلی با آن توأم نباشد، و هر چه بود این «حکم و علم» دو بهره ممتاز و پرارزش الهی بود که خدا به یوسف بر اثر پاکی و تقوا و صبر و شکیبایی و توکل داد.
+چرا که خداوند به بندگان مخلصی که در میدان جهاد نفس بر هوسهای سرکش پیروز می‌شوند مواهبی از علوم و دانشها می‌بخشد که با هیچ مقیاس مادی قابل سنجش نیست.
+}}
 |-|تسنیم=
+{{ نمایش فشرده تفسیر|
 *[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]]
-|-|نور=
+}}
-*[[تفسیر:نور  | تفسیر آیات]]
 |-|</tabber>
@@ خط ۱۴۳: / خط ۲۶۳: @@
 [[رده:آثار احسان]][[رده:اهمیت احسان]][[رده:زمینه حکمت]][[رده:پاداشهاى خدا]][[رده:سنتهاى خدا]][[رده:عطایاى خدا]][[رده:سنت پاداش]][[رده:سنت کیفر]][[رده:نقش صلاحیتها]][[رده:زمینه علم]][[رده:پاداش دنیوى محسنان]][[رده:پاداش محسنان]][[رده:حکمت محسنان]][[رده:علم محسنان]][[رده:شرایط نبوت]][[رده:نبوت در جوانى]][[رده:آثار احسان یوسف]][[رده:آثار رشد یوسف]][[رده:پاداش احسان یوسف]][[رده:جوانى یوسف]][[رده:حکمت یوسف]][[رده:رشد یوسف]][[رده:زمینه حکمت یوسف]][[رده:زمینه علم یوسف]][[رده:علم یوسف]][[رده:فضایل یوسف]][[رده:قصه یوسف]][[رده:قضاوت یوسف]][[رده:کودکى یوسف]][[رده:مراحل عمر یوسف]][[رده:مقامات یوسف]][[رده:منشأ حکمت یوسف]][[رده:منشأ علم یوسف]][[رده:موجبات نبوت یوسف]][[رده:نبوت یوسف]][[رده:نوجوانى یوسف]][[رده:یوسف از محسنان]][[رده:یوسف در خانه عزیز مصر]]
 [[رده:آیات قرآن]] [[رده:سوره يوسف ]]
+{{#seo:
+|title=آیه 22 سوره يوسف
+|title_mode=replace
+|keywords=آیه 22 سوره يوسف,يوسف 22,وَ لَمَّا بَلَغَ‌ أَشُدَّهُ‌ آتَيْنَاهُ‌ حُکْماً وَ عِلْماً وَ کَذٰلِکَ‌ نَجْزِي‌ الْمُحْسِنِينَ‌,آثار احسان,اهمیت احسان,زمینه حکمت,پاداشهاى خدا,سنتهاى خدا,عطایاى خدا,سنت پاداش,سنت کیفر,نقش صلاحیتها,زمینه علم,پاداش دنیوى محسنان,پاداش محسنان,حکمت محسنان,علم محسنان,شرایط نبوت,نبوت در جوانى,آثار احسان یوسف,آثار رشد یوسف,پاداش احسان یوسف,جوانى یوسف,حکمت یوسف,رشد یوسف,زمینه حکمت یوسف,زمینه علم یوسف,علم یوسف,فضایل یوسف,قصه یوسف,قضاوت یوسف,کودکى یوسف,مراحل عمر یوسف,مقامات یوسف,منشأ حکمت یوسف,منشأ علم یوسف,موجبات نبوت یوسف,نبوت یوسف,نوجوانى یوسف,یوسف از محسنان,یوسف در خانه عزیز مصر,آیات قرآن سوره يوسف
+|description=وَ لَمَّا بَلَغَ‌ أَشُدَّهُ‌ آتَيْنَاهُ‌ حُکْماً وَ عِلْماً وَ کَذٰلِکَ‌ نَجْزِي‌ الْمُحْسِنِينَ‌
+|image=Wiki_Logo.png
+|image_alt=الکتاب
+|site_name=الکتاب
+}}

گمنام

جستجو

يوسف ٢٢: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۱۳:۴۶

معنی کلمات و عبارات

تفسیر

تفسیر نور (محسن قرائتی)

نکته ها

پیام ها

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

برگزیده تفسیر نمونه

نکات آیه

موضوعات مرتبط

منابع

ناوبری

ابزارهای ویکی

ابزارهای صفحه

رده‌ها