گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱ بخش۴۵: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
خط ۵۶: خط ۵۶:


==تأثير اعتقاد به قضا و قَدَر، در اخلاق ==
==تأثير اعتقاد به قضا و قَدَر، در اخلاق ==
حال اگر بگویى: اعتقاد به قضاء و قدر، علاوه بر اين كه مبداء پيدايش اخلاق فاضله نيست، دشمن و منافى آن نيز هست. براى اين كه اين گونه اعتقادات احكام اين نشئه را، كه نشئه اختيار است، باطل مى كند و نظام طبيعى آن را مختل می سازد. چون اگر صحيح باشد كه اصلاح صفت صبر و ثبات و ترك تأسف و خوشحالى را همان طور كه شما از آيه استفاده كرديد، مستند به قضاء و قدر، و خلاصه مستند به اين بدانيم، كه همه امور در لوح محفوظ نوشته شده، و هرچه بنا باشد بشود، مى شود، بايد صحيح باشد كه كسى به دنبال روزى نرود و در پى كسب هيچ كمالى بر نيايد و از هيچ رذيله اخلاقى دورى نكند و وقتى از او مى پرسند چرا دست روى دست گذاشته، و در پى تحصيل مال يا كمال يا تهذيب نفس از رذائل و دفاع از حق و مخالفت با باطل بر نمى آیى، بگويد: هرچه بنا است بشود، مى شود. چون شدنى ها در لوح محفوظ نوشته شده و معلوم است كه در اين صورت چه وضعى پيش مى آيد، و ديگر بايد فاتحه تمامى كمالات را خواند.
حال اگر بگویى: اعتقاد به قضاء و قدر، علاوه بر اين كه مبداء پيدايش اخلاق فاضله نيست، دشمن و منافى آن نيز هست. براى اين كه اين گونه اعتقادات احكام اين نشئه را، كه نشئه اختيار است، باطل مى كند و نظام طبيعى آن را مختل می سازد.  
 
چون اگر صحيح باشد كه اصلاح صفت صبر و ثبات و ترك تأسف و خوشحالى را همان طور كه شما از آيه استفاده كرديد، مستند به قضاء و قدر، و خلاصه مستند به اين بدانيم، كه همه امور در لوح محفوظ نوشته شده، و هرچه بنا باشد بشود، مى شود، بايد صحيح باشد كه كسى به دنبال روزى نرود و در پى كسب هيچ كمالى بر نيايد و از هيچ رذيله اخلاقى دورى نكند و وقتى از او مى پرسند چرا دست روى دست گذاشته، و در پى تحصيل مال يا كمال يا تهذيب نفس از رذائل و دفاع از حق و مخالفت با باطل بر نمى آیى، بگويد: هرچه بنا است بشود، مى شود. چون شدنى ها در لوح محفوظ نوشته شده و معلوم است كه در اين صورت چه وضعى پيش مى آيد، و ديگر بايد فاتحه تمامى كمالات را خواند.


در پاسخ مى گویيم: ما در بحث پيرامون قضاء جواب روشن اين اشكال را داديم و در آن جا گفتيم: افعال آدمى، يكى از اجزاء علل حوادث است و معلوم است كه هر معلولى، همان طور كه در پيدايش محتاج به علت خويش است، محتاج به اجزاء علتش نيز هست.
در پاسخ مى گویيم: ما در بحث پيرامون قضاء جواب روشن اين اشكال را داديم و در آن جا گفتيم: افعال آدمى، يكى از اجزاء علل حوادث است و معلوم است كه هر معلولى، همان طور كه در پيدايش محتاج به علت خويش است، محتاج به اجزاء علتش نيز هست.
۲۰٬۸۱۶

ویرایش