المائدة ٧٤
| کپی متن آیه |
|---|
| أَ فَلاَ يَتُوبُونَ إِلَى اللَّهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَهُ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ |
ترجمه
| المائدة ٧٣ | آیه ٧٤ | المائدة ٧٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَفَلا یَتُوبُونَ؟»: چنین پرسشی برای توبیخ است و بیانگر تعجّب از اصرار ایشان بر کفر است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۶۸ - ۸۶ سوره مائده
- معنای جملۀ: «لَستُم عَلَى شَئٍ»، در آيه شريفه
- يهود و نصارا، فاقد پايگاه قابل اعتماد براى اقامه دين هستند
- عوامل سعادت آدمى: ايمان به خدا و روز جزا و عمل صالح
- دلیل کر و کور شدن يهود، از پذیرش دین حق و شنیدن پند
- بطلان و نامعقول بودن سخن نصارا كه گفته اند: «إنَّ اللهَ ثَالِثُ ثلَاَثَةٍ»
- چگونگى اعتقاد به تثليث، در ميان عوام نصارا
- احتجاج بر نفى الوهيت مسيح «ع» و حضرت مریم
- نكاتى كه در استدلال و احتجاج فوق، در آيه شريفه وجود دارد
- معناى غلو و بيان جايگاه «غلو»، نزد قوم يهود
- اعتقاد به «پدرى و پسرى»، از اقوام بت پرست، به مسيحيت راه يافته است
- چرا مسیحیان، نزديكترين ملت ها به مسلمين، از جهت دوستى معرفى شده اند؟
- بحث روایتی
- رواياتى درباره امر به معروف و نهى از منكر، و تعليم احكام الهى
- رواياتى در ذيل آيه: «ذَلِكَ بِأنَّ مِنهُم قِسِّيسِينَ وَ رُهبَاناً...»
- گفتاری در معنای «توحید»، از نظر قرآن
- نفى «وحدت عددى» از پروردگار، در قرآن کریم
- بحث روایتی: (روایاتی در ذیل آیات گذشته)
- شرح کلماتی از امير مؤمنان «ع»، درباره توحيد و صفات الهی
- چند خطبه دیگر از امير مؤمنان، درباره توحيد و صفات الهى
- خطبه ديگرى از امير مؤمنان «ع»، در توحید و صفات خداوند
- خطبه ديگرى از امير مؤمنان «ع»، درباره توحيد الهى، از كتاب احتجاج
- بحثی تاریخی
تفسیر نور (محسن قرائتی)
أَ فَلا يَتُوبُونَ إِلَى اللَّهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَهُ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ «74»
آيا توبه نمى‌كنند و از او آمرزش نمى‌طلبند؟ در حالى كه خداوند، آمرزنده‌ى مهربان است.
پیام ها
1- از عقايد انحرافى بايد توبه كرد. «أَ فَلا يَتُوبُونَ»
2- منحرفان را با بيان عفو و رحمت الهى، به راه صحيح دعوت كنيم. «وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ»
3- حتّى كفر و شرك، با توبه و اعتقاد به توحيد، بخشيده مى‌شود. لَقَدْ كَفَرَ ... وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ
4- خداوند هم گذشته را مى‌بخشد وهم مورد رحمت قرار مى‌دهد. «غَفُورٌ رَحِيمٌ»
5- در كنار عذاب در آيه‌ى قبل، رحمت براى توبه كنندگان مطرح است. إِنْ لَمْ يَنْتَهُوا ... عَذابٌ أَلِيمٌ ... وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
أَ فَلا يَتُوبُونَ إِلَى اللَّهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَهُ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ (74)
أَ فَلا يَتُوبُونَ إِلَى اللَّهِ: آيا پس رجوع نمى‌كنيد به طاعت خدا، كه آن منتهى شدن است از عقايد باطله و اقوال فاسده. وَ يَسْتَغْفِرُونَهُ: و طلب آمرزش ننمايند از او به اعتقاد توحيد و تنزيه از اتحاد و حلول بعد از تقرير توحيد و تهديد از اشراك. وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ: و خداى تعالى بسيار آمرزنده است مر تائبان را، مهربان است بر مستغفران.
تنبيه- فرق ميان توبه و استغفار آنكه: استغفار طلب مغفرت است به دعا يا
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 149
توبه و غير آن از طاعت. و توبه، پشيمانى بر معصيت با عزم بر آنكه به مثل آن عود نكند. و استغفار با وجود اصرار بر قبيح صحيح نيست.
قال النّبىّ صلى اللّه عليه و آله: انّ لكلّ شى‌ء دواء و دواء الذّنب الاستغفار. «1» و قال صلى اللّه عليه و آله: لا كبيرة مع الاستغفار و لا صغيرة مع الاصرار. «2» و قال الرّضا عليه السّلام: من استغفر من ذنب و هو يعمله فكانّما يستهزء بربّه. «3» يعنى: پيغمبر صلى اللّه عليه و آله فرمود: بدرستى كه براى هر چيز دوائى است، و دواى گناه استغفار است. و ايضا فرمود: كبيره نيست با استغفار، و صغيره نيست با اصرار (بلكه آن محو و اين ثابت باشد).
و حضرت رضا عليه السّلام فرمايد: كسى كه استغفار كند از گناهى و حال آنكه بجا آورد آن را، پس چنان است كه استهزاء نموده پروردگارش را. ايضا آيه شريفه تحريص است بر توبه و ترغيب بر استغفار.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
أَ فَلا يَتُوبُونَ إِلَى اللَّهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَهُ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ (74)
ترجمه
آيا پس بازگشت نمى‌كنند بسوى خدا و آمرزش نميخواهند از او و خدا آمرزنده مهربانست.
بيان
راه نمائى است براى نجات از تبعات كفر و انشاء تعجب است از اصرار آنها بر اقوال فاسده خودشان با وضوح حق و ارائه راه نجات ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
أَ فَلا يَتُوبُونَ إِلَي اللّه‌ِ وَ يَستَغفِرُونَه‌ُ وَ اللّه‌ُ غَفُورٌ رَحِيمٌ (74)
آيا پس چرا توبه و بازگشت نميكنند بسوي خدا و تمناي مغفرت از خدا و طلب آن را نميكنند و حال آنكه خداوند آمرزنده و مهربان است.
أَ فَلا يَتُوبُونَ إِلَي اللّه‌ِ وجوب توبه از احكام عقليه مستقله است بخصوص از اينکه كفريات و تناقضات که هر عاقلي حكم بفسادش ميكند که دفع ضرر مقطوع است و توبه از اينکه گناهان بزرگ اينست که دست از اينکه عقائد باطله بر دارند و در حق عيسي غلو نكنند و بشرف اسلام مشرف شوند و آنچه حق و صدق است در حق عيسي معتقد گردند.
وَ يَستَغفِرُونَه‌ُ و از خداوند طلب كنند که از گذشته‌هاي آنها پرده پوشي كند، توبه فعل آنها است و مغفرت فعل الهي است و مترتب بر يكديگر يعني اگر اينها توبه كردند و از خدا طلب مغفرت نمودند وَ اللّه‌ُ غَفُورٌ رَحِيمٌ هم ستر عيوب آنها ميفرمايد و هم آنها را مشمول رحمت خود ميگرداند
437
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- دعوت خداوند از معتقدان به تثلیث و الوهیت مسیح (ع)، براى استغفار و بازگشت به خدا (افلا یتوبون إلى اللّه و یستغفرونه) به قرینه آیات پیشین (قالوا ان اللّه هو المسیح ... قالوا ان اللّه ثالث ثلثة) فاعل «یتوبون ...» مسیحیان هستند و متعلق توبه و استغفار، عقیده به الوهیت مسیح (ع) و تثلیث مى باشد.
۲- مسیحیان به خاطر پافشارى به عقاید باطل خویش (الوهیت مسیح (ع) و تثلیث) مورد توبیخ خداوند (لقد کفر الذین قالوا إنّ اللّه هو المسیح ... افلا یتوبون إلى اللّه) استفهام توبیخى در «افلا یتوبون ...» براى سرزنش مسیحیان بر ترک توبه و استغفار از عقاید کفرآمیز بکار رفته است.
۳- لزوم بازگشت به خدا به همراه طلب آمرزش از خطاهاى گذشته (افلا یتوبون إلى اللّه و یستغفرونه)
۴- بازگشت به توحید و طلب آمرزش از خداوند، راه نجات مشرکان، از عذاب دردناک (لیمسن الذین کفروا منهم عذاب الیم ... افلا یتوبون إلى اللّه و یستغفرونه)
۵- خدا، غفور (بسیار آمرزنده) و رحیم (بسیار مهربان) است. (و اللّه غفور رحیم)
۶- گستردگى رحمت و آمرزش خداوند، زمینه پذیرش توبه و استغفار کافران و مشرکان (افلا یتوبون ... و اللّه غفور رحیم)
۷- توبه و استغفار، شرط برخوردارى از مغفرت خداوند و رحمت خاص او (افلا یتوبون ... و اللّه غفور رحیم)
۸- لزوم توجه دادن خطاکاران به رحمت و آمرزش گسترده الهى براى ترغیب آنان به توبه و استغفار (افلا یتوبون ... و اللّه غفور رحیم) هدف از یادآورى صفت آمرزندگى خداوند و رحمت گسترده او پس از فراخوانى خطاکاران به بازگشت و توبه، ترغیب آنان به استغفار مى باشد و این درسى است براى همه کسانى که خواهان توبه و بازگشت انسانها بسوى خداوند هستند.
موضوعات مرتبط
- آمرزش: درخواست آمرزش ۴
- استغفار: آثار استغفار ۴، ۷ ; استغفار از شرک ۱ ; اهمیّت استغفار ۳ ; تشویق به استغفار ۸ ; دعوت به استغفار ۱ ; زمینه قبول استغفار ۶
- اسماء و صفات: رحیم ۵ ; غفور ۵
- انگیزش: عوامل انگیزش ۸
- تثلیث: عقیده به تثلیث ۱، ۲
- توبه: آثار توبه ۷ ; اهمیّت توبه ۳ ; تشویق به توبه ۸ ; توبه از شرک ۱ ; دعوت به توبه ۱ ; زمینه قبول توبه ۶
- توحید: آثار توحید ۴
- خدا: آمرزش خدا ۵، ۶، ۸ ; دعوت خدا ۱ ; رحمت خدا ۶، ۸ ; سرزنشهاى خدا ۲ ; شرایط آمرزش خدا ۷ ; مهربانى خدا ۵
- عذاب: مراتب عذاب ۴ ; موجبات نجات از عذاب ۴
- عقیده: باطل ۲
- علم: و عمل ۸
- عیسى (ع): الوهیّت عیسى (ع) ۱، ۲
- کافران: استغفار کافران ۶ ; توبه کافران ۶
- مسیحیان: دعوت از مسیحیان ۱ ; سرزنش مسیحیان ۲ ; عقیده مسیحیان ۲
- مشرکان: استغفار مشرکان ۶ ; توبه مشرکان ۶
- مشمولان آمرزش خدا:۷
- مشمولان رحمت خدا:۷
منابع
