ریشه علم: تفاوت میان نسخهها
(Edited by QRobot) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
__TOC__ | __TOC__ | ||
=== قاموس قرآن === | |||
دانستن. دانش. [بقره:60]. هر گروه محل آب خوردن خود را دانستند [بقره:32]. علم گاهى به معنى اظهار و روشن كردن آيد مثل [كهف:12]. پيداست كه خدا پيش از برانگيختن اصحاب كهف مىدانست كدام گروه از آنها مدّت توقّف خود را بهتر مىدانند و بعثت آنها براى اظهار و روشن كردن آن بود. طبرسى ذيل آيه 140 از آلعمران «وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا...» فرموده خدا قبل از اظهار مىداند كه آنها از حيث ايمان متمايز مىشوند و پس از اظهار مىداند ك متمايزاند پس تغيير در معلوم است نه در علم. و به قولى معنى آن است: تا خدا معلوم را ظاهر سازد. در الميزان ذيل «لِنَعْلَمَ اَىُّ الْحِزْبَيْنِ» فرموده: مراد علم فعلى است و آن ظهور شىء و حضورش به وجود خاصّ نزد خداست، علم به اين معنى در قرآن زياد است مثل [حديد:25]. [جن:28]. على هذا همه آيات كه در اين سياقاند مراد از علم در آنها اظهار است. *** علم گاهى به معنى دليل و حجّت آيد مثل [كهف:4و5]. يعنى دليلى به اين گفته ندارند [حج:3]. يعنى به غير دليل مجادله مىكند [لقمان :15]. [انعام:100]. دليل اينكه علم در اين آيات به معنى دليل و برهان است اولا لسان خود آيات است كه علم به معنى دانستن جور درنمى آيد. ثانياً لفظ سلطان است كه در نظير اين آيات آمده است مثل [يونس:68]. يعنى دليلى بر اين گفته نداريد. [زخرف:61]. ضمير «اِنَّهُ» راجع به عيسى «عليهالسلام» است در معنى آيه گفتهاند: چون آن حضرت بدون پدر به دنيا آمده اين نشانه آن است كه در آفريده شدن روز قيامت احتياجى به پدر نيست و انسان از زمين كه به حكم مادر است مىرويد على هذا وجود عيسى يكى از نشانههاو شواهد قيامت است. «عالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهادَةِ» از اسماء حسنى است و آن يازده مرتبه به لفظ فوق و دو دفعه به لفظ «عالِمُ الْغَيْبِ» در قرآن مجيد آمده است [رعد:9]. جّن:26]. عَليم: بسيار دانا. صيغه مبالغه است در مجمع از سيبويه نقل كرده: چون اراده مبالغه كنند به جاى فاعل فعيل گويند مثل عليم و رحيم. [بقره:32]. اين كلمه صد و شصت و دو بار در كلاماللَّه آمده است صد و پنجاه و شش بار درباره خدا و هشت بار درباره ديگران مثل [اعراف:112]. [يوسف:55]. [يونس:79]. [يوسف:76]. [حجر:53].[شعراء:34-37]. [ذاريات:28]. عّلام: بسيار دانا. صيغه مبالغه است [مائده:109]. و آن چهار بار و همه به صورت «عَلَّامُ الْغُيُوب» در قرآن آمده است [مائده:109-116]. [توبه:78]. [سباء:48]. | |||
== کلمات مشتق شده در قرآن == | == کلمات مشتق شده در قرآن == | ||
{|class="wikitable sortable" | {|class="wikitable sortable" | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۵: | ||
|أَعْلَمُ || ۵۸ | |أَعْلَمُ || ۵۸ | ||
|- | |- | ||
| | |عَلَّمَ || ۴ | ||
|- | |- | ||
|عِلْمَ || ۳ | |عِلْمَ || ۳ | ||
|- | |- | ||
| | |عَلَّمْتَنَا || ۱ | ||
|- | |- | ||
|الْعَلِيمُ || ۲۸ | |الْعَلِيمُ || ۲۸ | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۹: | ||
|يَعْلَمُ || ۷۲ | |يَعْلَمُ || ۷۲ | ||
|- | |- | ||
| | |يُعَلِّمُونَ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |يُعَلِّمَانِ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |فَيَتَعَلَّمُونَ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |يَتَعَلَّمُونَ || ۱ | ||
|- | |- | ||
|عَلِمُوا || ۱ | |عَلِمُوا || ۱ | ||
| خط ۴۹: | خط ۵۳: | ||
|الْعِلْمِ || ۱۲ | |الْعِلْمِ || ۱۲ | ||
|- | |- | ||
| | |يُعَلِّمُهُمُ || ۳ | ||
|- | |- | ||
|لِنَعْلَمَ || ۳ | |لِنَعْلَمَ || ۳ | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۹: | ||
|لَيَعْلَمُونَ || ۱ | |لَيَعْلَمُونَ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |يُعَلِّمُکُمُ || ۲ | ||
|- | |- | ||
| | |يُعَلِّمُکُمْ || ۱ | ||
|- | |- | ||
|اعْلَمُوا || ۲۱ | |اعْلَمُوا || ۲۱ | ||
| خط ۶۷: | خط ۷۱: | ||
|فَاعْلَمُوا || ۶ | |فَاعْلَمُوا || ۶ | ||
|- | |- | ||
| | |عَلَّمَکُمْ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |عَلَّمَهُ || ۴ | ||
|- | |- | ||
|عِلْمِهِ || ۱ | |عِلْمِهِ || ۱ | ||
| خط ۷۹: | خط ۸۳: | ||
|الْعِلْمُ || ۶ | |الْعِلْمُ || ۶ | ||
|- | |- | ||
| | |يُعَلِّمُهُ || ۲ | ||
|- | |- | ||
|عِلْمٌ || ۱۱ | |عِلْمٌ || ۱۱ | ||
|- | |- | ||
| | |تُعَلِّمُونَ || ۲ | ||
|- | |- | ||
|لِلْعَالَمِينَ || ۱۲ | |لِلْعَالَمِينَ || ۱۲ | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۵: | ||
|لَعَلِمَهُ || ۱ | |لَعَلِمَهُ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |عَلَّمَکَ || ۱ | ||
|- | |- | ||
|تَعْلَمُ || ۵ | |تَعْلَمُ || ۵ | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۱۳: | ||
|بِعِلْمِهِ || ۴ | |بِعِلْمِهِ || ۴ | ||
|- | |- | ||
| | |عَلَّمْتُمْ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |تُعَلِّمُونَهُنَ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |عَلَّمَکُمُ || ۳ | ||
|- | |- | ||
|فَاعْلَمْ || ۳ | |فَاعْلَمْ || ۳ | ||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۲۳: | ||
|لِتَعْلَمُوا || ۴ | |لِتَعْلَمُوا || ۴ | ||
|- | |- | ||
| | |عَلاَّمُ || ۴ | ||
|- | |- | ||
| | |عَلَّمْتُکَ || ۱ | ||
|- | |- | ||
|نَعْلَمَ || ۲ | |نَعْلَمَ || ۲ | ||
| خط ۱۳۵: | خط ۱۳۹: | ||
|عِلْماً || ۱۴ | |عِلْماً || ۱۴ | ||
|- | |- | ||
| | |عُلِّمْتُمْ || ۱ | ||
|- | |- | ||
|الْعَلِيمِ || ۴ | |الْعَلِيمِ || ۴ | ||
| خط ۱۶۷: | خط ۱۷۱: | ||
|لَتَعْلَمُ || ۱ | |لَتَعْلَمُ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |يُعَلِّمُکَ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |لِنُعَلِّمَهُ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |عَلَّمَنِي || ۱ | ||
|- | |- | ||
|بِعَالِمِينَ || ۱ | |بِعَالِمِينَ || ۱ | ||
| خط ۱۷۷: | خط ۱۸۱: | ||
|عَلِمْنَا || ۶ | |عَلِمْنَا || ۶ | ||
|- | |- | ||
| | |عَلَّمْنَاهُ || ۴ | ||
|- | |- | ||
|عَلِمْتُمْ || ۳ | |عَلِمْتُمْ || ۳ | ||
|- | |- | ||
| | |عَلَّمْتَنِي || ۱ | ||
|- | |- | ||
|سَيَعْلَمُ || ۲ | |سَيَعْلَمُ || ۲ | ||
| خط ۱۹۹: | خط ۲۰۳: | ||
|الْعِلْمَ || ۱۰ | |الْعِلْمَ || ۱۰ | ||
|- | |- | ||
| | |تُعَلِّمَنِ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |عُلِّمْتَ || ۱ | ||
|- | |- | ||
|فَسَيَعْلَمُونَ || ۲ | |فَسَيَعْلَمُونَ || ۲ | ||
| خط ۲۲۳: | خط ۲۲۷: | ||
|عُلَمَاءُ || ۱ | |عُلَمَاءُ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |عُلِّمْنَا || ۱ | ||
|- | |- | ||
|عِلْمُهُمْ || ۱ | |عِلْمُهُمْ || ۱ | ||
| خط ۲۵۵: | خط ۲۵۹: | ||
|لَعِلْمٌ || ۱ | |لَعِلْمٌ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |مُعَلَّمٌ || ۱ | ||
|- | |- | ||
|فَعَلِمَ || ۲ | |فَعَلِمَ || ۲ | ||
نسخهٔ ۳۰ تیر ۱۳۹۳، ساعت ۱۵:۲۱
تکرار در قرآن: ۸۵۴(بار)
قاموس قرآن
دانستن. دانش. [بقره:60]. هر گروه محل آب خوردن خود را دانستند [بقره:32]. علم گاهى به معنى اظهار و روشن كردن آيد مثل [كهف:12]. پيداست كه خدا پيش از برانگيختن اصحاب كهف مىدانست كدام گروه از آنها مدّت توقّف خود را بهتر مىدانند و بعثت آنها براى اظهار و روشن كردن آن بود. طبرسى ذيل آيه 140 از آلعمران «وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا...» فرموده خدا قبل از اظهار مىداند كه آنها از حيث ايمان متمايز مىشوند و پس از اظهار مىداند ك متمايزاند پس تغيير در معلوم است نه در علم. و به قولى معنى آن است: تا خدا معلوم را ظاهر سازد. در الميزان ذيل «لِنَعْلَمَ اَىُّ الْحِزْبَيْنِ» فرموده: مراد علم فعلى است و آن ظهور شىء و حضورش به وجود خاصّ نزد خداست، علم به اين معنى در قرآن زياد است مثل [حديد:25]. [جن:28]. على هذا همه آيات كه در اين سياقاند مراد از علم در آنها اظهار است. *** علم گاهى به معنى دليل و حجّت آيد مثل [كهف:4و5]. يعنى دليلى به اين گفته ندارند [حج:3]. يعنى به غير دليل مجادله مىكند [لقمان :15]. [انعام:100]. دليل اينكه علم در اين آيات به معنى دليل و برهان است اولا لسان خود آيات است كه علم به معنى دانستن جور درنمى آيد. ثانياً لفظ سلطان است كه در نظير اين آيات آمده است مثل [يونس:68]. يعنى دليلى بر اين گفته نداريد. [زخرف:61]. ضمير «اِنَّهُ» راجع به عيسى «عليهالسلام» است در معنى آيه گفتهاند: چون آن حضرت بدون پدر به دنيا آمده اين نشانه آن است كه در آفريده شدن روز قيامت احتياجى به پدر نيست و انسان از زمين كه به حكم مادر است مىرويد على هذا وجود عيسى يكى از نشانههاو شواهد قيامت است. «عالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهادَةِ» از اسماء حسنى است و آن يازده مرتبه به لفظ فوق و دو دفعه به لفظ «عالِمُ الْغَيْبِ» در قرآن مجيد آمده است [رعد:9]. جّن:26]. عَليم: بسيار دانا. صيغه مبالغه است در مجمع از سيبويه نقل كرده: چون اراده مبالغه كنند به جاى فاعل فعيل گويند مثل عليم و رحيم. [بقره:32]. اين كلمه صد و شصت و دو بار در كلاماللَّه آمده است صد و پنجاه و شش بار درباره خدا و هشت بار درباره ديگران مثل [اعراف:112]. [يوسف:55]. [يونس:79]. [يوسف:76]. [حجر:53].[شعراء:34-37]. [ذاريات:28]. عّلام: بسيار دانا. صيغه مبالغه است [مائده:109]. و آن چهار بار و همه به صورت «عَلَّامُ الْغُيُوب» در قرآن آمده است [مائده:109-116]. [توبه:78]. [سباء:48].
کلمات مشتق شده در قرآن
| کلمه | تعداد تکرار در قرآن |
|---|---|
| الْعَالَمِينَ | ۶۱ |
| يَعْلَمُونَ | ۸۳ |
| تَعْلَمُونَ | ۵۶ |
| فَيَعْلَمُونَ | ۱ |
| عَلِيمٌ | ۱۰۰ |
| أَعْلَمُ | ۵۸ |
| عَلَّمَ | ۴ |
| عِلْمَ | ۳ |
| عَلَّمْتَنَا | ۱ |
| الْعَلِيمُ | ۲۸ |
| عَلِمَ | ۱۰ |
| عَلِمْتُمُ | ۲ |
| يَعْلَمُ | ۷۲ |
| يُعَلِّمُونَ | ۱ |
| يُعَلِّمَانِ | ۱ |
| فَيَتَعَلَّمُونَ | ۱ |
| يَتَعَلَّمُونَ | ۱ |
| عَلِمُوا | ۱ |
| تَعْلَمْ | ۴ |
| الْعِلْمِ | ۱۲ |
| يُعَلِّمُهُمُ | ۳ |
| لِنَعْلَمَ | ۳ |
| لَيَعْلَمُونَ | ۱ |
| يُعَلِّمُکُمُ | ۲ |
| يُعَلِّمُکُمْ | ۱ |
| اعْلَمُوا | ۲۱ |
| مَعْلُومَاتٌ | ۱ |
| يَعْلَمْهُ | ۲ |
| فَاعْلَمُوا | ۶ |
| عَلَّمَکُمْ | ۱ |
| عَلَّمَهُ | ۴ |
| عِلْمِهِ | ۱ |
| اعْلَمْ | ۱ |
| يَعْلَمُهُ | ۱ |
| الْعِلْمُ | ۶ |
| يُعَلِّمُهُ | ۲ |
| عِلْمٌ | ۱۱ |
| تُعَلِّمُونَ | ۲ |
| لِلْعَالَمِينَ | ۱۲ |
| لِيَعْلَمَ | ۹ |
| يَعْلَمِ | ۳ |
| يَعْلَمَ | ۵ |
| نَعْلَمُ | ۶ |
| عَلِيماً | ۲۲ |
| تَعْلَمُوا | ۵ |
| لَعَلِمَهُ | ۱ |
| عَلَّمَکَ | ۱ |
| تَعْلَمُ | ۵ |
| عِلْمٍ | ۲۹ |
| بِعِلْمِهِ | ۴ |
| عَلَّمْتُمْ | ۱ |
| تُعَلِّمُونَهُنَ | ۱ |
| عَلَّمَکُمُ | ۳ |
| فَاعْلَمْ | ۳ |
| لِتَعْلَمُوا | ۴ |
| عَلاَّمُ | ۴ |
| عَلَّمْتُکَ | ۱ |
| نَعْلَمَ | ۲ |
| عَلِمْتَهُ | ۱ |
| بِأَعْلَمَ | ۲ |
| يَعْلَمُهَا | ۲ |
| عَالِمُ | ۷ |
| عِلْماً | ۱۴ |
| عُلِّمْتُمْ | ۱ |
| الْعَلِيمِ | ۴ |
| بِعِلْمٍ | ۲ |
| عَلِيمٍ | ۶ |
| عِلْمُهَا | ۴ |
| تَعْلَمُونَهُمُ | ۱ |
| يَعْلَمُهُمْ | ۳ |
| تَعْلَمَ | ۱ |
| يَعْلَمُوا | ۵ |
| عَالِمِ | ۵ |
| تَعْلَمُهُمْ | ۱ |
| نَعْلَمُهُمْ | ۱ |
| بِعِلْمِ | ۱ |
| تَعْلَمُهَا | ۱ |
| عَلِمْتَ | ۳ |
| لَتَعْلَمُ | ۱ |
| يُعَلِّمُکَ | ۱ |
| لِنُعَلِّمَهُ | ۱ |
| عَلَّمَنِي | ۱ |
| بِعَالِمِينَ | ۱ |
| عَلِمْنَا | ۶ |
| عَلَّمْنَاهُ | ۴ |
| عَلِمْتُمْ | ۳ |
| عَلَّمْتَنِي | ۱ |
| سَيَعْلَمُ | ۲ |
| عِلْمُ | ۵ |
| لِيَعْلَمُوا | ۲ |
| مَعْلُومٌ | ۴ |
| مَعْلُومٍ | ۵ |
| الْمَعْلُومِ | ۲ |
| عَلاَمَاتٍ | ۱ |
| الْعِلْمَ | ۱۰ |
| تُعَلِّمَنِ | ۱ |
| عُلِّمْتَ | ۱ |
| فَسَيَعْلَمُونَ | ۲ |
| لَتَعْلَمُنَ | ۲ |
| فَسَتَعْلَمُونَ | ۳ |
| عَالِمِينَ | ۲ |
| مَعْلُومَاتٍ | ۱ |
| لَعَلِيمٌ | ۱ |
| لِيُعْلَمَ | ۱ |
| عِلْمِي | ۱ |
| يَعْلَمَهُ | ۱ |
| عُلَمَاءُ | ۱ |
| عُلِّمْنَا | ۱ |
| عِلْمُهُمْ | ۱ |
| لَيَعْلَمُ | ۱ |
| لِتَعْلَمَ | ۱ |
| عَلِمْتُ | ۱ |
| فَعَلِمُوا | ۱ |
| يَعْلَمْ | ۳ |
| فَلَيَعْلَمَنَ | ۱ |
| لَيَعْلَمَنَ | ۳ |
| الْعَالِمُونَ | ۱ |
| لِلْعَالِمِينَ | ۱ |
| الْعُلَمَاءُ | ۱ |
| عَلِمَتِ | ۱ |
| عَالِمَ | ۱ |
| کَالْأَعْلاَمِ | ۲ |
| لَعِلْمٌ | ۱ |
| مُعَلَّمٌ | ۱ |
| فَعَلِمَ | ۲ |
| تَعْلَمُوهُمْ | ۱ |
| سَيَعْلَمُونَ | ۳ |
| عَلِمْتُمُوهُنَ | ۱ |
| لَنَعْلَمُ | ۱ |
| عَلِمَتْ | ۲ |